جاسم غفله مرمضی
حمید سقاوی
محمود حافظیه
عباس متین فر
فاطمه حکمت پور
مرتضی یعقوبی

جهت ارزیابی تاثیر جایگزینی بخشی از پودر ماهی با پودر سویا به تنهایی و یا همراه با مخلوط در اسید آمینه متیونین و لیزین بر شاخص های رشد، تغذیه ای و فعالیت آنزیمی ماهی صبیتی جوان (وزن 1± 7/16 گرم) آزمایش دو ماهه طراحی و اجرا گردید. در این راستا 7 جیره با پروتیین و انرژی مساوی (50% پروتیین خام و Mg/kg 4/22 انرژی خام) با 100 % پودر ماهی به عنوان منبع پروتیین (FM)، (جیره شاهد) فرموله شدند. مقادیر 45% (SP45)، 60% (SP60) و 75% (SP75) که پودر سویا (SP) جایگزین پودر ماهی گردید. همچنین نسبت مساوی) از دو اسید آمینه لیزین (Lys) و متیونین (Met) به مقادیر جایگزین شده با پودر سویا اضافه گردید (SP45+ ،SP60+ وSP75+ ). نتایج مطالعه حاضر نشان داد با افزایش نسبت پودر سویا در جیره، شاخص های رشد، شاخص های تغذیه ای و هضم پروتیین و چربی کاهش معنی داری نشان داد (0.05 P<). ماهی های تغذیه شده با جیره SP75 بالاترین میزان چربی لاشه و در عین حال کمترین میزان اسیدهای آمینه آرژنین، لیزین، هیستیدین، فنیل آلانین و تورین را داشته اند (0.05 P<). با افزودن Lys و Met به جیره محتوی SPهیچگونه اختلاف معنی داری در شاخص های رشد مشاهده نشد. در صورتیکه فعالیت آنزیم های تریپسین، لیپاز و α – آمیلاز در این تیمارها بطور معنی داری بهبود یافت(0.05 P<). ماهیان تغذیه شده با جیره های SP75 و SP75+ کمترین میزان گلبولهای قرمز و هماتوکریت را نشان داده اند (0.05 P<). با توجه به یافته های این مطالعه می توان نتیجه گرفت که تاثیرات عوامل ضد تغذیه ای موجود در پودر سویا ممکن است تاثیر منفی بیشتری بر شاخص های رشد، تغذیه ای و نیز فعالیت آنزیم های هضمی نسبت به محدودیت دو اسید آمینه لیزین و متیونین در ماهی صبیتی داشته باشد. همچنین با مبنا قرار دادن دو شاخص FCR و WG و با به کارگیری همبستگی خط شکسته تا 3/27% از پودر ماهی جیره ماهی صبیتی را می توان با پودر سویا جایگزین نمود بدون اینکه اثر منفی بر رشد آن ایجاد کند.کلمات کلیدی: پروتیین سویا، لیزین، متیونین، فعالیت آنزیم های هضمی، شاخص های رشد،تغذیه ای، فاکتورهای خونی، صبیتی جوان