محمدهادی موسوی فضل
علیرضا جعفرنژادی
مریم جوادزاده
عزیز ارشم
محی الدین گوشه
پرویز مهاجرمیلانی

مدیریت استفاده از زه آب ها به ویژه در مناطق خشک از راه کارهای موثر در افزایش بهره وری آب و حفظ محیط زیست است. به منظور بررسی امکان استفاده از آب زهکشهای کشاورزی منطقه شاوور و برخی منابع آب شور در تولید گندم به ویژه در سالهای خشکسالی و کم آب، این آزمایش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی به مدت دو سال(1389 تا 1391) شامل هفت تیمار درسه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل تیمارهای آبیاری با آب معمولی(شاهد، رودخانه کرخه در مقطع شاوور با شوری متوسط 2/1دسی زیمنس برمتر)، استفاده دایم از آب زهکش با شوری 4 و 8 دسیزیمنس برمتر، استفاده متناوب از آب زهکش با شوری 4 و 8 دسیزیمنس برمتر و آب معمولی، اختلاط 50 درصد آب معمولی و50 درصد آب زهکش با شوری 8 دسیزیمنس برمتر در هر آبیاری، اختلاط 25 درصد آب معمولی و 75 درصد آب زهکش با شوری 8 دسیزیمنس برمتر در هر آبیاری بودند. خصوصیات مورد بررسی فیزیکی و شیمیایی خاک از جمله کاتیونها و آنیونهای محلول، شوری عصاره اشباع، میزان عناصر غذایی خاک و همچنین عملکرد دانه اندازه گیری گردید. نتایج مقایسه میانگین با استفاده از روش دانکن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نشان داد که امکان کاربرد برخی از زه آب ها و آب های غیر متعارف با شوری 4 و 8 دسی زیمنس بر متر با روشهای تناوب درتولید گندم در دوره های کوتاه مدت با کاهش عملکرد 11 و17 درصد نسبت به شاهد، بدون تاثیرقابل ملاحظه وتغییر معنی دار در خصوصیات شیمیایی خاک وجود دارد به طوریکه این تیمارها و شاهد از نظر عملکرد در یک گروه آماری قرار گرفته و تجمع قابل ملاحظه املاح نیز وجود نداشته است.واژههای کلیدی: زهآب، استفاده مجدد از آب، گندم