پالایش زیستی خاک های آلوده به نفت خام تحت تنش شوری

پالایش زیستی خاک های آلوده به نفت تحت تاثیر عوامل زیستی و غیرزیستی بسیاری مانند شوری خاک قرار دارد که علاوه بر کاهش رشد و فعالیت میکروبی، امکان استقرار و رشد گیاهان را نیز دچار مشکل ساخته و در نهایت کارایی فرآیند زیست پالایی را کاهش می دهد. هدف از این مطالعه بررسی روش های مختلف پالایش زیستی خاک های آلوده به نفت در شرایط شور و ارایه راه کار مناسب برای پاک سازی و احیا آن ها بود. این مطالعه در دو بخش اصلی انجام شد که در بخش اول باکتری های تجزیه کننده نفت با توان تولید بیوسورفکتانت از خاک های مناطق آلوده به نفت پالایشگاه تهران و اصفهان جداسازی شدند. از میان 19 جدایه تجزیه کننده بدست آمده 10 جدایه قادر به تولید مقدار قابل توجهی بیوسورفکتانت از نوع رامنولیپیدی بودند که دامنه تولید آن ها از 93/1 تا 72/3 گرم بر لیتر متغیر بود. توان تجزیه کنندگی نفت خام این جدایه ها در محیط مایع با شوری 300 میلی مولار کلریدسدیم از 26 تا 39 درصد متغیر بود که بالاترین مقدار در جدایه های T4، T27، T30 و E1 مشاهده شد که بر اساس توالی یابی 16S rDNA مشخص شد تمامی جدایه ها متعلق به جنس و گونه سودوموناس آیروجینوزا بودند. در بخش دوم مطالعه، پالایش زیستی خاک های شور و آلوده به نفت در قالب تحریک زیستی با تنظیم نسبت کربن/ نیتروژن/ فسفر، ازدیاد زیستی با مخلوط باکتری های تجزیه کننده، گیاه پالایی با دو گیاه سالیکورنیا و فستوکا، گیاه پالایی ترکیبی با باکتری های محرک رشد گیاه و گیاه پالایی ترکیبی با باکتری های تجزیه کننده نفت در سه سطح شوری صفر، 150 و 300 میلی مولار کلرید سدیم و همچنین در دو سطح آلودگی 10 و 30 گرم نفت خام بر کیلوگرم خاک انجام شد. بالاترین میزان تجزیه نفت خام در پایان فرآیند 120 روز زیست پالایی در تیمار ترکیبی فستوکا با باکتری های تجزیه کننده نفت در سطح شوری صفر میلی مولار مشاهده شد که در نهایت کاهش چشم گیر سمیت زیستی را در این تیمار به دنبال داشت. در مقابل، در سطوح شوری بالاتر تیمارهای حاوی سالیکورنیا دارای کارایی بالاتری بودند بطوری که در سطح شوری 300 میلی مولار بیشترین میزان تجزیه در تیمار ترکیبی سالیکورنیا با باکتری های تجزیه کننده نفت مشاهده شد. آنالیز نفت باقی مانده در تیمارهای مختلف نشان داد که تیمارهای ترکیبی گیاه پالایی با باکتری های تجزیه کننده نفت در تجزیه ترکیبات هیدروکربنی با طول زنجیره > C20 کارایی بالاتری نسبت به سایر تیمارها دارند.کلمات کلیدی: ازدیاد زیستی، سالیکورنیا، سودوموناس آیروجینوزا، فستوکا، گیاه پالایی، نفت خام