بیژن یعقوبی
عبدالرحمان عرفانی مقدم

کارایی علف کش جدید وجین (Bispyribacsoium 12.5 % SC) در کنترل علف های هرز شالیزار، در سال 1396 در موسسه تحقیقات برنج کشور در دو استان گیلان و مازندران بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل دزهای صفر، 50، 100، 150 و 200 درصد دز توصیه شده (200 میلی لیتر در هکتار) علف کش وجین، دز توصیه شده علف کش های رایج ماچتی + لونداکس، ریفیت + لونداکس و استام-اف و علف کش های در دست ثبت پندیمتالین، کانسیل، ذکور، نومینی، کلین وید و شاهد وجین دستی بود. نتایج ارزیابی چشمی کنترل علف های هرز کلیدی سوروف و جگن در اواخر دوره بحرانی کنترل علف های هرز (6-هفته پس از نشاکاری) در گیلان نشان داد که کارایی تمام تیمارهای علف کشی از 84 تا 99 درصد بود (به استثنای استام-اف) و کارایی علف کش جدید وجین تا دوبرابر دز توصیه شده حداکثر 40 درصد بود. به علاوه کارایی تمام علف کش های مورد بررسی در دوره بحرانی در کاهش تراکم سوروف 97 تا 100 درصد (به استثنای استام-اف با 66 درصد کارایی ) و حداکثر کارایی وجین 21 درصد بود، و نسبت به مراحل ارزیابی قبلی دارای روند کاهشی بود. اندازه گیری زیست توده علف های هرز نیز موید نتایج ارزیابی های چشمی بود. کارایی علف کش جدید در مازندران اندکی بهتر از گیلان احتمالا به دلیل تراکم کم تر علف های هرز بود. کاهش عملکرد شلتوک در تیمار شاهد علف هرز در گیلان و مازندران به ترتیب 81 و 37 درصد و فاقد اختلاف آماری معنی دار با علف کش وجین بود. دیگر تیمارهای علف کشی مورد مطالعه با تیمار شاهد دوبار وجین دستی ازنظر آماری در یک گروه بودند (به استثنای علف کش قدیم استام-اف). به طور کلی، علف کش جدید وجین در مقایسه با علف کش های قدیم و نیز گروهی از علف کش های جدید در دست ثبت، دارای کارایی اندک و عملکرد شلتوک بسیار کم تری بود. به طورکلی براساس شاخص های متعدد مورد بررسی (ارزیابی چشمی، زیست توده و تعداد علف هرز و زیست توده، پنجه و عملکرد برنج و ...) در دو استان گیلان و مازندران علف کش وجین در مقایسه با علف کش های رایج قدیمی و علف کش های جدید در دست ثبت، فاقد کارایی قابل قبولی بود.کلمات کلیدی: برنج، گیاه سوزی، کنترل شیمیایی، علف هرز، علف کش.