ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های پیشرفته و امید بخش جو مربوط به سال زراعی 94-1393 نسبت به بیماری لکه قهوه ای نواری

بیماری لکه قهوه ای نواری با عامل قارچی Pyrenophora graminea یکی از بیماریهای مهم بذر زاد جو در بسیاری از مناطق کشت جو در دنیا و از جمله اغلب مناطق عمده جو کاری در ایران می باشد. کشت ارقام مقاوم به عنوان عملی ترین و اقتصادی ترین روش کنترل این بیماری شناخته شده است. این بررسی به منظور ارزیابی 260 ژنوتیپ آزمایشات پیشرفته و امید بخش برنامه به نژادی جو آبی سه اقلیم سرد، معتدل و گرم مربوط به سال زراعی94-1393 و تعداد 77 ژنوتیپ منتخب نسبت به بیماری لکه قهوه ای نواری در شرایط مزرعه به مدت 2 سال زراعی اجرا شد. ژنوتیپ های آزمایشات پیشرفته و امید بخش اقلیم گرم در ایستگاه قراخیل(قایمشهر) ، ژنوتیپ های آزمایشات پیشرفته و امید بخش اقلیم های معتدل و سرد در ایستگاه طرق (مشهد) و ژنوتیپ های منتخب در هر دو ایستگاه ارزیابی شدند. در سال اول اجرای آزمایش، به منظور انتقال آلودگی بذری، ارقام و لاین های مورد بررسی بطور یک در میان با رقم حساس (رقم یوسف) آلوده به بیماری در مزرعه کشت شدند. در سال دوم، میزان بروز بیماری (درصد گیاهان آلوده) در ارقام و لاین های آزمایشی به منظور ارزیابی مقاومت آنها برآورد گردید. ارزیابی مقاومت ژنوتیپ ها به روش عرابی و همکاران ( (Arabi et al., 2004 انجام شد. نتایج ارزیابی های مزرعه ای نشان داد که از تعداد 260 لاین آزمایشی پیشرفته و امید بخش مربوط به برنامه های به نژادی جو، 92 لاین کاملا مقاوم، 32 لاین مقاوم، 73 لاین نیمه مقاوم، 52 لاین حساس و8 لاین خیلی حساس هستند. از تعداد 77 ژنوتیپ های منتخب جو ارزیابی شده در شرایط ایستگاه طرق، 12 لاین کاملا مقاوم، 5 لاین مقاوم، 19 لاین نیمه مقاوم، 33 لاین حساس و 8 لاین خیلی حساس ارزیابی شدند. در شرایط ایستگاه قراخیل، از این ژنوتیپ ها 33 لاین کاملا مقاوم، 8 لاین مقاوم، 30 لاین نیمه مقاوم و 6 لاین حساس ارزیابی شدند. از این ژنوتیپ های منتخب مذکور، لاین های امید بخش EC-81-13،EC-83-17 ، EC-86-14،EDCI-3 و EDCI-7 و ارقام تجاری بهمن، بهرخ، جنوب، والفجر، لوت، ریحان 03، دشت و ترکمن در هر دو منطقه مقاوم تا کاملا مقاوم ارزیابی شدند. ضمنا لاین های منتخب MD-88-19،EM-89-10 وEW-87-4 وارقام تجاری ترش و افضل در هر دو منطقه حساس تا خیلی حساس ارزیابی شدند. نتایج ارزیابی حاضر در گزینش لاینهای برتر دارای صفات مطلوب زراعی و مقاومت به سایر بیماری های مهم مورد استفاده قرار می گیرند.واژه های کلیدی: ارزیابی، به نژادی، جو، لکه قهوه ای نواری، مقاومت