مهرزاد مستشاری (محصص)
علیرضا توسلی
مجید بصیرت
محمد بابایی
محمد پسندیده

با توجه به افزایش نیاز و تقاضا به مواد غذایی بیشتر وکاهش منابع آب و خاک، حفظ اراضی و ارتقا کمی و کیفی گیاهان در واحد سطح، با تامین مواد موردنیاز خاک وگیاه تحقق می یابد. شناسایی وضعیت عنصرهای غذایی در گیاهان، راهکاری موثر در تعیین الگوی مصرفی عنصرهای غذایی و افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی است. ازاین رو در این پژوهش با استفاده ازنتایج شاخص تشخیص چند گانه به تجزیه وتحلیل وضعیت عناصر غذایی درنمونه های برگ باغ های انگور شهرستان تاکستان استان قزوین و شهرستان ملکان استان آذربایجان شرقی پرداخته شد. نمونه برداری خاک و برگ از 68 تاکستان انجام پذیرفت و تجزیه های شیمیایی عنصرهای نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منگنز، مس، روی و بر و ویژگی های مربوط به عملکرد انجام پذیرفت. با توجه به شاخص های تغذیه ای تقسیم تاکستان ها به دوجامعه با عملکرد بالا و پایین انجام و حدود بحرانی عناصرتعیین گردید. عملکرد مطلوب انگور برای منطقه تاکستان به میزان7/ 53 تن درهکتار بدست آمد ودامنه غلظت مطلوب عناصر غذایی برای نیتروژن 257/0 ± 33/2 درصد، فسفر 0150/0± 1987/0 درصد ، پتاسیم 911/0±08/2درصد، کلسیم 59/0±30/2 درصد، منیزیم 131/0 ± 46/0 درصد، منگنز 53±176 میلی گرم بر کیلوگرم، روی19±52 میلی گرم بر کیلوگرم، آهن 142±373 میلی گرم برکیلوگرم، مس 3±71/12 و بور 17/41±35/64 میلی گرم برکیلوگرم تعیین شد. نتایج نشان داد بیشتر باغ های انگوراین شهرستان از لحاظ میزان عنصر منیزیم، مس، فسفر، آهن با کمبود روبه روهستندو 10درصد باغ ها در جامعه با عملکرد بالا و 90درصد در جامعه با عملکرد پایین قراردارد. عملکرد مطلوب انگوردرشهرستان ملکان به میزان25/40تن در هکتار بدست آمد ودامنه غلظت مطلوب عناصر غذایی برای نیتروژن 34/0 ±82/2 درصد، فسفر 183/0± 64/0درصد، پتاسیم 416/0± 29/1 درصد،کلسیم 614/0± 065/1 درصد، منیزیم135/0± 642/0درصد، منگنز24/39± 75/69 میلی گرم بر کیلوگرم، روی 93/7± 5/39 میلی گرم برکیلوگرم، آهن13± 104 میلی گرم بر کیلوگرم، مس7/6± 75/18 میلی گرم برکیلوگرم تعیین شد.نتایج نشان داد که باغ های این منطقه، با کمبود فسفر، مس، ازت و روی مواجه هستندو6درصد باغ ها در جامعه با عملکرد بالا و90درصد در جامعه با عملکرد پایین قرارگرفتند.کلمات کلیدی: انگور، اعداد مرجع عناصر غذایی ، روش تشخیص چند گانه عناصر غذایی