اسحاق کرد نژاد
مرتضی رضایی
احمد علی شوشی دزفولی
سیروس نوروزی
حمیدرضا ایزد نیا
محمد رضا مشایخی
علی خلفی
فریبا قبادی
شهاب الدین گودرزی

به منظور بررسی افزودن باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم و استفاده از نسبت های مختلف کاه گندم و باگاس نیشکر بر قابلیت ذخیره سازی و سیلاژ شبدر برسیم، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و 48 واحد آزمایشی به آرایه فاکتوریل انجام گردید. به این منظور در شهریورماه اقدام به تهیه زمین وکاشت و در 10 فروردین ماه، شبدر برسیم برداشت و خردشد. علوفه خردشده با نسبت های مختلف کاه گندم (15، 25 و 35 درصد) و باگاس نیشکر( 30، 35 و40 درصد) به همراه 5 درصد ملاس و افزودن باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم به میزان 5/2 میلی گرم در کیلوگرم ماده خشک مخلوط و در قالب شش تیمار شامل 1) 80 درصد شبدر برسیم خردشده + 15 درصد کاه گندم + 5 درصد ملاس، 2) 70 درصد شبدر برسیم خردشده + 25 درصد کاه گندم + 5 درصد ملاس، 3) 60 درصد شبدر برسیم خردشده + 35 درصد کاه گندم + 5 درصد ملاس، 4) 65 درصد شبدر برسیم خردشده + 30 درصد باگاس نیشکر+5 درصد ملاس، 5) 60 درصد شبدر برسیم خردشده + 35 درصد باگاس نیشکر+5 درصد ملاس و 6) 55 درصد شبدر برسیم خردشده + 40 درصد باگاس نیشکر+5 درصد ملاس درون کیسه های پلاستیکی مناسب کاملا فشرده گردید. پس از گذشت مدت 45، 90 و 135 روز از سیلو کردن، pH و ترکیبات شیمیایی سیلاژهای آزمایشی درآزمایشگاه تعیین شد. نتایج نشان داد نسبت های مختلف کاه گندم، باگاس نیشکر به همراه 5 درصد ملاس روی مقادیر pH، پروتیین خام، ماده خشک، منیزیم، فسفر، کلسیم، NDF و ADF معنی دار بود. (P <0.05). کمترین pH معادل 4/07 مربوط تیمار دو و بیشترین آن 4/55 مربوط به تیمارپنج بود. بیشترین درصد پروتیین خام معادل 9/24 مربوط به تیمار یک وکمترین آن معادل 6/75 مربوط به تیمار سه بود. کمترین درصد ADF برابر با 36/15 مربوط به تیمار یک و بیشترین آن برابر با 44/15 مربوط به تیمار چهار بود. کمترین درصد NDF معادل 57/26 مربوط به تیمار یک و بیشترین آن معادل 69/46 مربوط به تیمار شش بود. مصرف و یا عدم مصرف باکتری بر روی مقادیر ماده خشک، pH، کلسیم، منیزیم و NDF باعث ایجاد تفاوت معنی دار نشد. اما درخصوص درصد پروتیین خام، فسفر وADF تفاوت معنی داربود (P <0.05). اثر متقابل مصرف و یا عدم مصرف باکتری و روش های مختلف سیلاژ شبدر برسیم روی مقادیر pH، درصد ماده خشک، ADF و NDF دارای اختلاف معنی داری نبود (P <0.05). اما روی درصد پروتیین، کلسیم، فسفر ومنیزیم معنی دار بود. ( P <0.05). با توجه به نتایج آزمایش حاضر و در نظر گرفتن فاکتورهای مورد بررسی به نظر می رسد بهترین ترکیب برای سیلاژ شبدربرسیم استفاده از 80 درصد شبدر برسیم خردشده + 15 درصد کاه گندم و 5 درصد ملاس (تیمار یک) و 70 درصد شبدر برسیم خردشده + 25 درصد کاه گندم و 5 درصد ملاس (تیمار 2) می باشند در این تیمارها مواد سیلو شده دارای مقادیر مطلوب pH، ADF و NDF بوده و بیشترین مقدار پروتیین خام را در ترکیب مواد سیلویی خواهیم داشت.واژه های کلیدی: سیلو کردن، افزودنی باکتریایی، شبدربرسیم، کاه گندم، باگاس نیشکر