محمدرضا لک
عادل غدیری
ابوالفضل حمزه لو

شهرستان خمین یکی از مناطق مهم تولید لوبیا در استان مرکزی است. بیماری پوسیدگی ریشه از بیماری های مهم زراعت لوبیا در این شهرستان است. به منظور شناسایی عوامل مهم پوسیدگی ریشه و ارزیابی پتانسیل این بیماری از 40 مزرعه لوبیا در شهرستان خمین طی سال های 1393 و 1394 بازدید و نمونه برداری شد. از 446 جدایه قارچی جدا شده از ناحیه طوقه و ریشه با علایم پوسیدگی، قارچ های Fusarium solani , F. equiseti, F. oxysporum, Rhizoctonia solani به ترتیب با فراوانی 42/72، 76/10، 08/10 و 72/6 درصد به عنوان عوامل پوسیدگی ریشه لوبیا شناسایی شدند. تمام مزارع لوبیای بازدید شده آلوده به بیماری پوسیدگی ریشه بودند. ضریب همبستگی شاخص بیماری در شرایط گلخانه و مزرعه مثبت و معنی دار بود. به منظور تعیین میزان خسارت بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه با عامل F. solani در مزرعه ایستگاه تحقیقات لوبیای خمین، ارقام لوبیا چیتی صدری، لوبیا سفید درسا و لوبیا قرمز گلی در دو شرایط مزرعه با آلودگی طبیعی به F. solani و ضد عفونی شده با متام سدیم کشت شد. نتایج نشان داد بیماری پوسیدگی ریشه لوبیا عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن صد دانه، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف را به ترتیب به میزان 34، 5/24، 5/2، 7/23، 8/37 و8/4 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. واژه های کلیدی: شدت بیماری، شاخص بیماری،استان مرکزی