گزارش معرفی لاین جدید Sahar/Epps سویا رقم جدید امیر جهت کشت در استان گلستان

لاین جدید سویا Sahar /Epps حاصل دورگ گیری بین دو رقم Sahar (سحر) (والد مادری) و Epps (والد پدری) و بررسی و انتخاب در توده های درحال تفکیک در ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله گرگان است (81-1376). بررسی نسل F6 درسال 1382 انجام شد و تعداد 21 لاین این دورگ انتخاب شدند. در سال 1383 لاین های خالص این دورگ در ایستگاه گرگان مورد ارزیابی مقدماتی قرار گرفتند. پنج لاین خالص آن طی سال های 1384 و 1385 به همراه سایر لاین ها و ارقام با گروه رسیدگی 5 ارزیابی شدند. براساس نتایج سه ساله، دو لاین برتر این دورگ انتخاب و به همراه سایر لاین ها و ارقام در دوکشت بهاره و تابستانه در دو ایستگاه گرگان و گنبد از سال 1387 تا 1388 مورد ارزیابی استانی قرار گرفتند. لاین برتر این دورگ (لاین با شماره 10 اولیه) در سال های 1388 و 1389 در ایستگاه های تحقیقاتی گرگان (استان گلستان)، بایع کلا (استان مازندران) و مغان (استان اردبیل) مورد بررسی سازگاری منطقه ای قرار گرفتند. درسال 1389 این لاین در طرح تحقیقی تطبیقی در سه منطقه استان گلستان (گرگان – علی آباد – کلاله) در شرایط زارعین نیز بررسی شدند. در سال 1383 (شروع آزمایش های مقایسه عملکرد) لاین Sahar /Epps عملکرد 3966 کیلوگرم در هکتار در گروه برتر قرار گرفت و در سال های 1384 و 1385 با میانگین عملکرد دو ساله 3883 کیلوگرم درهکتار از سایر ارقام عملکرد بیشتری داشت. در سال های 1387 و 1388 لاین Sahar/Epps در ایستگاه گرگان، میانگین عملکرد دو ساله 3318 کیلوگرم درهکتار داشت. میانگین 3610 کیلوگرم درهکتار برای کشت بهاره و 3025 کیلوگرم درهکتار برای کشت تابستانه بود. عملکرد سویا در ایستگاه گنبد به ویژه لاین های دیررس در کشت تابستانه پایین بود. لاین Sahar /Epps در کشت بهاره با عملکرد 2348 کیلوگرم در هکتار در گروه برتر قرار گرفت ولی در کشت تابستانه عملکرد 952 کیلوگرم در هکتار داشت. البته ایستگاه گنبد به علت خاک نامناسب (مواد آلی کمتر از 5/1 و pH بیشتر از 8 و فقر مواد غذایی) برای کشت سویا به ویژه برای کشت تابستانه مناسب نبوده است. در آزمایش سازگاری منطقه ای در گرگان، مازندران و مغان در سال های 1388 و 1389 لاین Sahar /Epps با میانگین عملکرد 2716 کیلوگرم درهکتار در گروه ژنوتیپ های برتر قرار گرفت. بررسی سه ساله برای واکنش به بیماری های مختلف سویا به ویژه پوسیدگی ذغالی، رایزوکتونیا، فایتوفترا و فوزاریوم نشان داده است که این لاین تحمل خوبی به بیماری های گیاهی فوق دارد. میانگین عملکرد دانه سه منطقه استان گلستان در طرح تحقیقی تطبیقی نشان داد که لاین Sahar /Epps با عملکرد 2548 کیلوگرم در هکتار مقدار 95 کیلوگرم بیشتر از رقم تجاری گرگان3 تولید داشته است. میانگین عملکرد دانه لاین Sahar /Epps در آزمایش های متعدد از سال1383 تا 1389 نشان داد لاین Sahar /Epps با عملکرد متوسط 3518 کیلوگرم دانه درهکتار، 584 کیلوگرم بیشتر از رقم گرگان3 (شاهد) و 114 کیلوگرم بیشتر از رقم کتول تولید داشته است. این لاین همانند رقم گرگان3 دارای تیپ رشد محدود است. درحال حاضر بیشتر کشت سویا در استان گلستان به رقم کتول با تیپ رشد نامحدود اختصاص دارد. رقم جدید سامان (معرفی در سال 1392) نیز دارای تیپ رشد نامحدود است. با معرفی این رقم جدید از گروه رسیدگی5، رقم قدیمی گرگان3 از کشت تجاری برای تولید دانه روغنی در استان گلستان حذف و از سطح کشت رقم کتول نیز کاسته و به این رقم جدید اضافه خواهد شد. این لاین در اکثر مناطق استان گلستان در کشت بهاره (آبی و دیم) و در کشت تابستانه (آبی) قابل کشت است. این لاین به عنوان یک رقم جدید با ظرفیت عملکرد دانه بالا و تیپ رشد محدود معرفی می گردد. باتوجه به میزان برتری عملکرد رقم جدید نسبت به رقم جایگزین شونده به مقدار 114 کیلو گرم در هکتار و پیشنهاد کشت 15هزارهکتار (25درصد ازکل) از این لاین در استان گلستان، کل ارزش حال منافع ناخالص معرفی رقم جدید درطول دوره جایگزینی شش ساله مقدار 81.484 میلیارد ریال و کاهش هزینه تولید هرکیلو محصول رقم جدید 491 ریال برآورد گردید