حمید رضا نیکخواه
فضل اله حسنی
مهرداد محلوجی
حمید تجلی
منوچهر طاهری
علی طباطبائی
مجید طاهریان
محمد شریفی الحسینی
رضا اقنوم
محمد عمارلو
رامین اله حسنی
خسرو موسائی
حمید رضا سالمی
حسین جعفری
محمد ایزدفر
محمد رضا رافتی نیا

به منظور تعیین پایداری عملکرد و بررسی اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط تعداد 20 رقم و لاین امیدبخش جودر طی سالهای زراعی 95-1393 (به مدت دو سال) در8 ایستگاه منطقه معتدل کشور شامل ایستگاههای کرج، بیرجند، مشهد، ورامین، یزد(شرایط تنش خشکی آخر فصل و بدون تنش)، اصفهان، زرقان و نیشابور در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در آزمایش یکنواخت سراسری مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب عملکرد ژنوتیپ ها، نشان دهنده اختلاف معنی دار برای اثر سال × مکان، ژنوتیپ، ژنوتیپ × سال، ژنوتیپ × مکان و ژنوتیپ × مکان × سال بود. ارقام و لاینهای برتر با استفاده از مقایسه میانگین عملکرد به روش دانکن مشخص شدند. لاین های شماره 20، 12، 10، 7 و 14 با داشتن عملکرد 979/6، 978/6، 856/6 ، 696/6 و 634/6 تن در هکتار در شرایط بدون تنش و ژنوتیپ های شماره 1، 14، 12، 13 و 16 با داشتن عملکرد 355/5، 072/5، 050/5 ، 020/5 و 003/5 تن در هکتار در شرایط تنش خشکی بیشترین مقدار عملکرد را دارا بودند. با توجه به معنی دار بودن اثر رقم× مکان × سال جهت بررسی دقیق تر اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط و تعیین سازگاری ژنوتیپ ها از روش های مختلف تجزیه پایداری استفاده شد. با توجه به معیارهای پایداری مورد استفاده در هر دو شرایط لاین های شماره 10(EBYTM93-10)، 12(EBYTM93-12)، 14(EBYTM93-14) و 16(EBYTM93-16) در اکثر روشهای پایداری بهترین سازگاری را نشان دادند، و می توانند برای معرفی به برنامه های به زراعی و آزمایشات تحقیقی - ترویجی پیشنهاد شوند. واژه های کلیدی: جو، پایداری عملکرد، تنش خشکی آخر فصل، اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و منطقه معتدل