شاهرخ شجری
محمد هاشم موسوی حقیقی
هدایت الله رحیمی

در استان فارس علی رغم وجود صادرات محصولات باغی و زراعی همچنان میزان صادرات این محصولات کمتر از 2 درصد میزان تولید آن ها است. در این تحقیق به تدوین استراتژی های توسعه صادرات محصولات کشاورزی در استان فارس با استفاده از روش تحلیلSWOT پرداخته شده است. اهداف تحقیق حاضر شامل بررسی روند میزان و ارزش صادرات محصولات کشاورزی و تعیین مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی توسعه صادرات محصولات کشاورزی در استان فارس و در نهایت تدوین استراتژی های مناسب توسعه صادرات محصولات کشاورزی می باشد. برای این منظور، فهرستی از عوامل مزبور مورد شناسایی قرار گرفت. پس از تایید آن با استفاده از آزمون آماری t یک متغیره با وزن دهی به هر کدام بر اساس طیف لیکرت و روش تحلیل سلسله مراتبی AHP، اولویت ها مشخص شدند. در رابطه با محصول انجیر عامل افزایش تقاضای مشتریان در کشورهای اروپایی و آسیایی به عنوان مهمترین نقطه قوت، وابستگی زیاد به نزولات جوی و پراکنش بارندگی سالیانه به عنوان مهمترین نقطه ضعف، عامل وجود متقاضی خرید در سایر کشورهای همسایه و غربی به عنوان مهمترین فرصت و مورد تهدیدات علل خشکسالی و تغییرات آب و هوایی به عنوان مهمترین تهدید برای توسعه صادرات محصول انجیر محسوب می شود. در رابطه با محصول خرما معیار وجود مراجع تحقیقاتی و علمی در سطح کشور به عنوان مهمترین نقطه قوت، معیار وجود ارقام نامرغوب در سطح وسیعی از نخلستان ها به عنوان مهمترین نقطه ضعف، عامل آب و هوای مساعد استان و امکان تولید محصول خرما به عنوان مهمترین فرصت و معیار فعالیت جدی سایر کشورهای تولید کننده خرما در جهت توسعه باغات مدرن و فنی با استفاده از ارقام خوب و بازار پسند جهانی به عنوان مهمترین تهدید برای ارتقا صادرات محصول خرما محسوب می شود. در رابطه با محصول پسته عامل مقاوم به شوری و کم آبی به عنوان مهمترین نقطه قوت، عامل مشکلات ناشی از خشکسالی و کاهش کمی و کیفی منابع آبی به عنوان مهمترین نقطه ضعف، معیار اشتغال زایی و ایجاد ارز آوری بیش از یک میلیارد دلار برای کشور به عنوان مهمترین فرصت برای ارتقا جایگاه صادرات محصول پسته محسوب می شود. راهبردهای قابل قبول در برنامه ریزی استراتژیک ارتقا جایگاه صادرات محصولات کشاورزی استان فارس راهبردهای رقابتی و تهاجمی می باشد. واژه های کلیدی: تحلیل SWOT ، طیف لیکرت، روش تحلیل سلسله مراتبی AHP، استراتژی صادراتی، محصولات کشاورزی، انجیر، خرما، پسته، استان فارس