عباس فخریان روغنی
فرداد گلبابایی
محمد مهدی برازنده
سعید مهدوی فیض آبادی

در این تحقیق، ویژگی های گیاه شاهدانه برای تولید خمیر کاغذ مورد بررسی قرار گرفت.نمونه های مورد نظر برای انجام آزمایشات از طرح سازگاری شاهدانه در ایستگاه تحقیقات البرز کرج واقع در شهرستان کرج تهیه شد. برای انجام پخت و تهیه خمیر کاغذ، از 50 گرم ساقه شاهدانه (بر اساس وزن خشک) استفاده شد. پخت و تهیه خمیرکاغذ به وسیله دایجستر چهار محفظه ای چرخشی انجام گرفت. پس از انجام پخت های آزمایشی، نسبت مایع پخت به وزن خشک چوب 8 به1، درجه حرارت پخت 170 درجه سانتی گراد، زمان پخت در دو سطح 60 و 120 دقیقه، قلیاییت فعال در سه سطح 14، 16 و 18 درصد و میزان آنتراکینون در دو سطح 5/0% و صفر درصد در نظر گرفته شد. مقادیر هلوسلولز، آلفاسلولز، لیگنین، مواد استخراجی و خاکستر ساقه شاهدانه به ترتیب 98/70%، 68/39%، 69/18%، 62/4% و 31/5% اندازه گیری شد و طول و قطر الیاف آن در حدود طول و قطر الیاف پهن برگان می باشد. بیشترین بازده با 15/67% مربوط به پخت سودا- آنتراکینون ، مصرف 14% هیدروکسید سدیم و زمان پخت 60 دقیقه و کمترین بازده با54/47% مربوط به خمیر کاغذ سودا، مصرف 18% هیدروکسید سدیم و زمان پخت 120 دقیقه می باشد. عدد کاپای دو خمیر کاغذ مذکور به ترتیب 74/63 و 02/25 اندازه گیری شد.به منظور آنالیز نتایج بازده، عدد کاپا و مقاومت های کاغذهای دست ساز از آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و برای مقایسه میانگین آنها از آزمون دانکن استفاده شد. واژه گان کلیدیگیاه شاهدانه، آنتراکینون، خمیرکاغذ سودا، ویژگی های فیزیکی، ویژگی های شیمیایی، ویژگی های مکانیکی