محمد بنی جمالی
انوشه یوسف بیگی
محمد حسین عظیمی

گل رز یکی از مهمترین گل های شاخه بریده دنیا می باشد که از لحاظ تجارت جهانی دارای رتبه اول می باشد. اثر بستر های کشت مختلف بر عملکرد کمی و کیفی گل رز شاخه بریده از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. بدین منظور پروژه ای با 12 نوع بستر بدون خاک مختلف به روش هیدروپونیک در جعبه های کارتن پلاست در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا گذاشته شد. تیمارهای انواع مخلوط بستر شامل : 1- مخلوط انواع فیبرنارگیل (Medium40% +Chips 25%+Crushed 25%+Husk10%) (100 درصد)، 2- مخلوط انواع فیبرنارگیل ( 75 درصد حجمی) + پرلیت اندازه متوسط(5-3 میلیمتر) ( 25 درصد حجمی)،3- مخلوط انواع فیبرنارگیل (50 درصد) + پرلیت اندازه متوسط ( 50 درصد) (بستر متداول به عنوان شاهد)، 4- مخلوط انواع کوکوپیت ( 25 درصد) + پرلیت اندازه متوسط ( 75 درصد)، 5- مخلوط جایگزین پیت ( کمپوست 1 قسمت خاک اره چوب صنوبر+2 قسمت ضایعات چای ) از منابع داخلی ( 75 درصد) + پرلیت اندازه متوسط ( 25 درصد)، 6- مخلوط جایگزین پیت از منابع داخلی ( 50 درصد) + پرلیت اندازه متوسط ( 50 درصد)، 7- مخلوط جایگزین پیت از منابع داخلی ( 25 درصد) + پرلیت اندازه متوسط ( 75 درصد)، 8- زیولیت متوسط (قطر 5-2 میلیمتر ) ( 25 درصد) + پرلیت اندازه متوسط ( 75 درصد)، 9- پرلیت ریز(قطر 1- 5/0 میلیمتر ) ( 75 درصد) + پرلیت اندازه متوسط ( 25 درصد)، 10- پرلیت ریز ( 50 درصد) + پرلیت اندازه متوسط ( 50 درصد)، 11- پرلیت ریز ( 25 درصد) + پرلیت اندازه متوسط ( 75 درصد)، 12- پرلیت اندازه متوسط ( 100 درصد). نتایج نشان داد در سال اول و دوم در تیمار T10 بیشترین عملکرد کمی و کیفی گل مشاهده گردید. بطوریکه در سال اول موجب افزایش تعداد شاخه گل، وزن تر شاخه گل در بوته(p≤0.05) ،در صد شاخه گل درجه 1، 2 ، 3(p≤0.05) و 4 به ترتیب 08/18، 12/11، 00/20، 56/39 و 65/22 در صد و در سال دوم نیز موجب افزایش تعداد شاخه گل، وزن تر شاخه گل در بوته، ارتفاع شاخه گل، قطر جام گل(p≤0.05) ، عمر پس از برداشت گل(p≤0.05) ، قطر ته ساقه، در صد تعداد شاخه گل، درجه 1، 2 و 3 به ترتیب 43/7، 86/27، 22/7، 54/12، 60/14، 97/12، 95/56، 00/19 و 88/25 در صد نسبت به شاهد(T3) گردید. همچنین حجم ریشه(p≤0.01)، وزن تر (p≤0.01) و خشک (p≤0.01) ریشه در تیمار T10نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 37/46، 84/35 و 25/32 در صد افزایش داشت. غلظت عناصر غذایی گیاه نظیر نیتروژن(p≤0.01) ، پتاسیم و مس نسبت به تیمار شاهد موجب 25/31 ، 66/14 و 04/23 درصد افزایش یافت و نشست بستر(p≤0.001) به میزان31/96 در صد کاهش داشت.واژه های کلیدی : رز، هیدروپونیک، بستر، زیولیت، پرلیت، فیبرنارگیل