احد ایازی
احمد رضا حسنی
حسین تقی پور
علی رضا فانی
ایرج غفاری

به منظور تعیین مناسب ترین رقیق کننده منی، از بین رقیق کننده های محلول رینگر، محلول رینگر+ آلبومین 1%، محلول رینگر+ آلبومین 2% و مقایسه نسبت های مختلف (نسبت 1:2، 1:3 منی به رقیق کننده ها)، بر حرکت اسپرم و باروری و نیز بررسی، تاثیر زمان نگهداری منی (3، 6 و 12 ساعت) روی درصد باروری و درصد جوجه درآوری، در ایستگاه بوقلمون کشور واقع در استان آذربایجان شرقی، این مطالعه انجام شد. این طرح در قالب فاکتوریل 3×2×3 با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی شامل 18 تیمار و در هر تیمار 5 قطعه بوقلمون ماده در سه هچ متوالی اجرا شد. آزمایش در کل شامل 11 قطعه بوقلمون نر و 90 قطعه بوقلمون ماده بود. پس از جمع آوری منی، مایع بدست آمده به نسبت های 1:2 و یا 1:3 با رقیق کننده های مختلف رقیق شده و تلقیح پس از 3، 6 و 12 ساعت نگهداری در دمای 5 درجه سانتی گراد انجام شد. بین رقیق کننده ها و اثر زمان و نسبت استفاده از رقیق کننده بر روی حرکت بیش رونده سریع اختلاف معنی داری مشاهده نشد. نگهداری منی بعد از 3 و 6 و 12 ساعت باعث کاهش باروری و جوجه درآوری شد. بین رقیق کننده های مختلف (محلول رینگر) با سایر رقیق کننده ها و همچنین زمان های تلقیح (سه ساعت) با 6 و 12 ساعت بر صفت باروری و جوجه درآوری و بین نسبت های یک به دو و یک به سه رقیق کننده ها اختلاف معنی داری وجود داشت. (05/0P<). به نظر می رسد که برای نگهداری منی هیچ کدام از رقیق کننده های ذکرشده مناسب نبوده و استفاده از رینگر و به عنوان رقیق کننده و همچنین مدت زمان سه ساعت و نسبت 2:1 باعث بالاترین درصد حرکت اسپرم و درصد باروری و در جوجه درآوری می شود.کلمات کلیدی: محلول رینگر، آلبومین گاوی، اسپرم، باروری، جوجه درآوری