اکبر محمدی محمد آبادی
محمد عبدالهی عزت آبادی

خشکسالی های چند سال اخیر، علاوه بر کاهش دبی چاه ها، کیفیت آب آن هارا نیز به شدت پایین آورده است. نتایج حاصل از تحقیقات نشان می دهد که میانگین راندمان آبیاری سطحی در استان کرمان در یک دوره زمانی ده ساله (1370 تا 1380) 7/47 درصد بوده است (اشرفی و همکاران، 1385). از این رو استفاده بهینه از منابع آب بعنوان محور اصلی توسعه پایدار بایستی مورد توجه قرار گیرد. رشد بی رویه سطح زیر کشت پسته در استان کرمان و به تبع آن برداشت بیش از حد از سفره های آب زیرزمینی، سبب افت 7/0 متر در سال در طول دوره ده ساله، متوسط سطح آب درسفره های دشت رفسنجان گردیده است (شرکت سهامی آب منطقه ای کرمان، 1393). اصلاح و بهینه سازی روش های آبیاری سطحی، اعمال روش های کم آبیاری و استفاده از سیستم های آبیاری تحت فشار از جمله را ه کارهای کاهش مصرف آب در باغ های پسته و مبارزه با معضل کم آبی می باشد، به همین منظور مطالعات مختلفی برروی سیستم های مختلف آبیاری بر روی درختان پسته انجام شده است، که از جمله، نتایج تحقیقات انجام یافته توسط صداقتی و همکاران (1393) در شرایط آب و هوایی شهرستان انار در یک خاک لوم شنی با هدایت الکتریکی آب آبیاری 8/11 دسی زیمنس بر متر نشان داد تغییر سیستم آبیاری از روش سطحی (حجم آب مصرفی 6720 متر مکعب در هکتار-سال) به زیرسطحی با لوله های پی وی سی با 75 درصد، میزان آب مورد استفاده برای تیمار شاهد روی درختان بارور پسته امکان پذیر بوده و می توان با کاهش مصرف آب به مقدار 25 درصد، بهره وری آب را تا میزان 6/61 درصد افزایش داد. یا در تحقیق دیگری که توسط صداقتی و همکاران (1391) روی سیستم های آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی در باغ های پسته انجام شد، مشخص گردید آبیاری قطره ای زیرسطحی با عمق نصب 30 سانتی متر و میزان آب 60 درصد نیاز آبی در روش آبیاری سطحی، با بهره وری مصرف آب 290/0 کیلوگرم محصول خشک در هر متر مکعب آب مصرفی و 25 درصد صرفه جویی در مصرف آب نسبت به روش آبیاری قطره ای سطحی بهترین تیمار شناخته شد.