همایون کانونی
داود صادق زاده اهری
علی سعید
محمد کمال الدین عباسی
امین رستمی
کاظم ستوده مرام

اصلاح و معرفی آخرین رقم نخود تیپ دسی به بیش از 40 سال قبل بر می گردد و در این مدت به توده های بومی نخود دسی و امکان گزینش و معرفی رقم جدید از داخل آن ها توجهی نشده است. این پروژه تحقیقاتی به منظور خالص سازی و ارزیابی توده های محلی نخود تیپ دسی مناطق کردستان، آذربایجانغربی و آذربایجانشرقی، به روش گزینش توده ای همراه با آزمون نتاج و معرفی یک یا چند رقم نخود تیپ دسی با سازگاری مناسب به مناطق اجرای طرح و عملکرد بالاتر از شاهد (ارقام پیروز و کاکا) اجرا شد. در سال 1391 بذر توده های محلی از مناطق یاد شده جمع آوری و بطور فیزیکی خالص سازی گردید. در سال دوم ارزیابی توده ها و خالص سازی آن ها در مزرعه انجام و با حفظ حداکثر تنوع 87 تک بوته انتخاب و به مرحله بعد برده شد. در بهار سال بعد، عملکرد دانه و سایر صفات ژنوتیپ هایمورد نظر در قالب یک آزمایش مشاهده ای با دو رقم پیروز و کاکا به عنوان شاهد مقایسه گردید. در سال 1394، 70 لاین برتر بهمراه دو رقم شاهد در قالب طرح لاتیس مستطیل 9×8 در سه ایستگاه سارال کردستان، مراغه و ارومیه کشت و ارزیابی شدند. بر اساس نتایج، 18 نمونه یا لاین منتخب که عملکرد دانه و خصوصیات زراعی برتری از شاهدهای آزمایشی داشتند جهت بررسی سازگاری و پایداری انتخاب شدند. واژه های کلیدی: نخود تیپ دسی، انتخاب توده ای، عملکرد دانه، دیم