ارزیابی آرایش کاشت تحت شرایط آبیاری بارانی و قطره ای بر جمعیت آفات و شدت بیماری های مهم قارچی سیب زمینی

به منظور ارزیابی اثر آرایش کاشت وسیستم آبیاری بارانی و قطره ای نواری بر جمعیت آفات، شدت بیماری های قارچی، عملکرد، کارایی مصرف آب و بازده اقتصادی آنها در محصول سیب زمینی، آزمایشی با استفاده از رقم آگریا به مدت سه سال وبه صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور آبیاری در دو سطح بارانی و قطره ای نواری در کرت های اصلی و فاکتور آرایش کاشت در چهار سطح شامل:کاشت مرسوم با فاصله خطوط 75 سانتی متر، کاشت دو ردیف با فواصل 75، 60 و50سانتی متر روی پشته تلفیقی 150 سانتی متری در کرت های فرعی قرار گرفتند. حجم آب مصرفی در تیمارهای آبیاری با استفاده از کنتورهای کالیبره شده اندازه گیری و کارایی مصرف آب در هر یک از تیمارها با رکوردگیری عملکردمحاسبه گردید. تغییرات جمعیت زنجرک ها، تریپس و کنه دولکه ای بید سیب زمینی و شدت بیماری های نقطه سیاه، اسکب معمولی و میزان عوارض فیزیولوژیک رشد ثانویه و سبز رنگی غده ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد، علی رغم عدم وجود اختلاف معنی دار آماری صفت عملکرد در بین دو سیستم آبیاری، کارایی مصرف آب در آبیاری قطره ای نواری 8/27 درصد نسبت به آبیاری بارانی بالاتر بود. در آبیاری بارانی، عملکرد تیمارهای آرایش کاشت با پشته های تلفیق شده 4/13 درصد نسبت به آرایش کاشت مرسوم افزایش نشان داد،در حالی که عملکرد آبیاری قطره ای نواری در آرایش کاشت معمول 3/7 درصد بیشتر از آرایشکاشت با پشته های تلفیقی بود. درصد بوته های آلوده به بیماری نقطه سیاه در پشته های تلفیق شده 68/0 و در آرایش کاشت معمول 8/1 درصد بود. میانگین غده های آلوده به بید سیب زمینی در سیستم آبیاری بارانی 23/1 و در قطره ای نواری 98/0 درصدتعیین شد. همچنین نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد استفاده از سیستم آبیاری قطره ای نواری می تواند باعث افزایش نسبی تراکم جمعیت گروهی از آفات مانند زنجرک ها تریپس، کنه ترکستانی نسبت به آبیاری بارانی گردد و از این نظر اختلاف معنی دار بین دو سیستم آبیاری وجود داشت. تجزیه و تحلیل آماری تیمارها از نظر اقتصادی با استفاده از شاخص های نسبت منفعت به هزینه و نرخ بازدهی داخلی و معادل یکنواخت سالیانه سود خالص نیز نشان داد که آرایش کاشت مرسوم با روش آبیاری قطره ای نواری با نرخ بازده داخلی 49/287 درصد و معادل سود خالص یکنواخت سالیانه 79107580 ریال در هکتار و هم چنین با نرخ منفعت به هزینه بر کلیه تیمارها برتری داشت. پس از آن آرایش کاشت دو ردیفه بر روی یک پشته با فاصله 60 سانتی متر در رتبه بعدی قرار گرفت. در روش آبیاری بارانی تاثیر آرایش کاشت بر بازده اقتصادی چشم گیر بود، به طوری که نرخ بازده داخلی و معادل سود سالیانه کلیه آرایش کاشت های پشته تلفیقی بیش از دو برابر آرایش کاشت یک ردیفه که روش مرسوم منطقه است، می باشد. فاصله کاشت 60 سانتی متر بالاترین بازده اقتصادی در روش آبیاری بارانی را به خود اختصاص داد.واژه های کلیدی:آرایش کاشت،سیستم آبیاری، سیب زمینی، آفات و بیماری ها، کارایی مصرف آب، نرخ بازده داخلی