بررسی اثرات حاصله از کاربرد لجن فاضلاب شهری بر خاک و گیاه

جهت بررسی اثرات اصلی و باقیمانده لجن فاضلاب بر خاک و گیاهان گندم و ذرت، بررسی مزرعه ای بشرح زیر انجام شد. کرتهای آزمایشی با سطوح مختلف لجن شامل تیمارهای صفر(شاهد)،25،50 و100 تن لجن در هکتار در سه تکرار و به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه کبوتر آباد مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان اجرا گردید. پس از برداشت گندم در همان کرتهایی که شامل تیمارهای فوق بود، اقدام به کشت ذرت گردید. اثرات کاربرد لجن سبب افزایش معنی دار(سطح پنج درصد)کربن آلی، نیتروژن، شوری، فسفر، پتاسیم، روی، منگنز،آهن و مس قابل جذب خاک گردید. مابین عناصرسنگین تنها کبالت قابل جذب خاک افزایش معنی دار یافت، افزایش کبالت در مقایسه با استاندارد در حد سمیت نبود. کاربرد تیمارهای لجن سبب افزایش معنی دار عملکرد دانه،کاه و کلش و وزن هزار دانه گندم شد. اثرات باقیمانده تیمارهای لجن نیز سبب افزایش معنی دار عملکرد قسمت هوایی ذرت شد. روند افزایش عملکرد تا تیمار50تن در هکتار اندازه گیری شد و تیمار100تن در هکتار نسبت به تیمار قبلی کاهش نشان داد. با توجه به خصوصیات خاک، تجمع املاح و افزایش شوری خاک حتی در کشت دوم اثرات منفی بر عملکرد گیاه داشت. از اینرو کاربرد بیش از 50 تن در هکتار در کشت های متوالی نیزتوصیه نمی گردد. بنابر نتایج این تحقیق لجن فاضلاب دارای ارزش کودی خوبی بوده و در صورت سالم سازی آن از عوامل بیماریزای انسانی میتوان از آن بعنوان یک کود آلی در اراضی کشاورزی بصورت محدود استفاده نمود.کلمات کلیدی: لجن فاضلاب شهری، عناصر سنگین، خاک، ذرت، گندم،