غلامرضا حبیبی
اسمعیل نیا
بزرگی
اصغر افشاری
امین شاهدی
اسحاقی
عبدالشاه
حسن مروتی

با وجود تلاش های بسیار زیاد صورت گرفته در زمینه تولید واکسنی موثر و بیضرر بر علیه لیشمانیوز، هنوز واکسن مناسبی تهیه نشده است که قادر باشد در شرایط مختلف و در افراد با خصوصیات ایمونولوژیک مختلف قابل مصرف باشد با اینحال لیشمانیزاسیون هنوز بنظر می رسد بهترین و موثرترین روش مقابله بوده که منجر به مقاومت فرد در طول زندگی می شود. لازم است توجه دوباره ای به این شیوه داشته و با تجربیات موجود خصوصا GMP، GCP و کنترل های کیفی لازم به تولید و بررسی نتایج آن در شکل محدود و کنترل شده پرداخت تا مجددا ارزش های این روش با استفاده از پیشرفت های موجود در زمینه کشت سلول، CRYOPRESERVATION و تجهیزات مدرن تولید و البته تست های لازم کنترلی به ارزیابی این روش توجه دوباره ای داشت. برای نگهداری بهتر و زنده ماندن سلول ها در شرایط انجماد، مواد محافظ در شرایط انجماد یا Cryoprotectants agents (CPAs) استفاده می شوند که مهمترین یا موثرترین ویژگی آنها تاثیر در کاهش نقطه انجماد و ذوب است و همچنین موجب کاهش شدت سرما دهی می شوند. در این مطالعه با توجه به هدف نهایی که تزریق به انسان می باشد بنابراین ترکیباتی که سمیت بالایی داشته و تحت عنوان توکسیک مطرح میباشند از مطالعه حذف میشوند و برای اطمینان از این موضوع قبل از هر گونه بررسی و تست روی مواد مختلف به مطالعه MSDS (Material Safety Data Sheet) این مواد پرداخته شد. بنابراین موادی چون DMSO، متانول و PEG از دایره بررسی حذف شدند. در این مطالعه تعداد 16 ماده محافظ سرما بطور جداگانه و بشکل ترکیبی مورد استفاده و بررسی قرار گرفتند و زمان متعادل سازی سلول ها یا Equilibration time نیز در این بررسی مورد توجه قرار گرفت. سلول مورد استفاده رده لاین واکسن لیشمانیا ماژور و محیط کشت مورد استفاده RPMI-1640 با استفاده از سرم جنین گاوی در شرایط 25 تا 27 درجه سانتیگراد بود. در پایان این بررسی ها با توجه به تکرارها و نتایج بدست آمده بهترین نتیجه را فرمولاسیون سوربیتول و گلیسرول در میان فرمولاسیون های پیشنهادی ارایه نمود. در مراحل بعدی بررسی روی مدل های حیوانی در ارزیابی کلی این روش از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار خواهد بود.کلمات کلیدی: لیشمانیا ماژور، پروماستیگوت، استابیلیت، انجماد سلولی، واکسن