محمدرضا باقری
حسن الماسی
فاطمه احمدی مشگنانی

تریپس پیاز (تریپس توتون) Thrips tabaci Lindemanآفت کلیدی مزارع پیاز بوده و در مناطق مختلف کشور سمپاشی های متعددی برای کنترل آن صورت می گیرد که هزینه و خطرات زیست محیطی زیادی را در پی دارد. در این راستا، جایگزین کردن حشره کش های کم خطر با کارایی بالا برای کنترل این آفت ضروری است. در این تحقیق کارآیی حشره کش ها برای کنترل تریپس پیاز در استان اصفهان مورد ارزیابی قرار گرفت. در این راستا، پروژه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار، شامل حشره کش های رایج سایپرمترین (5/0 در هزار)، دی کلرووس (2 در هزار)، مالاتیون (5/1 در هزار) و حشره کش جدید اسپیروتترامات (موونتو، SC 10%) (در دو غلظت 72/0 در هزار و 6/0 در هزار) و شاهد در 4 تکرار اجرا شد. به این منظور تراکم جمعیت آفت یک روز قبل و 3، 7 و 14 روز پس از سمپاشی با شمارش تعداد حشرات بالغ و پوره روی 10 بوته پیاز از هر کرت ثبت و درصد کارایی تیمارها به روش هندرسون- تیلتون محاسبه شد. پس از تجزیه واریانس، گروه بندی میانگین ها به روش آزمون چند دامنه ای دانکن انجام شد. براساس نتایج به دست آمده کارآیی حشره کش های مختلف روی تریپس پیاز با هم اختلاف معنی دار داشتند. گروه بندی تیمارها نشان داد که کارایی حشره کش اسپیروتترامات در غلظت های 72/0 و 6/0 در هزار به ترتیب با 95 و 88 درصد (در روزهای سوم و هفتم پس از سمپاشی) و 83 و 71 درصد (در روز چهاردهم پس از سمپاشی) به طور معنی داری نسبت به سایر تیمارها بالاتر بود و کنترل موثری روی جمعیت تریپس پیاز در شرایط مزرعه ای از خود نشان داد. کلمات کلیدی: حشره کش جدید، تریپس پیاز، اسپیروتترامات، Movento