بررسی اقتصادی روشهای مختلف کنترل و نقش سازه های اقتصادی –اجتماعی موثر درمدیریت زنجرک خرما

زنجرک خرما Ommatissus lybicus بعنوان یکی از آفات مهم خرما اولین بار در ایران در سال 1317 جمع آوری و گزارش شده است. این حشره تنها گونه زنجرک از خانوادهTropiduchidae است که روی درختان نخل خرما خسارت می زند که در ایران سالیانه دو نسل دارد که نسل زمستانه و تابستانه نامیده می شوند. با توجه به اهمیت این آفت، برنامه ریزی صحیح مبارزه با آن در قالب مدیریت تلفیقی مبارزه با آفات خرما ضروری و از اهمیت ویژه ای برخوردار است.متخصصین امر تلفیق چند روش به گونه ای که هر روش مکمل روشهای دیگر باشدرا سبب تشدید اثرات منفی بر عامل خسارت می دانند که سنجش این موضوع در تحقیق حاضر مدنظر قرار گرفت .درتحقیق پیمایشی حاضر با استفاده از اطلاعات حاصل از فرم ها و بررسی نمونه های مزرعه ای نسبت به برآورد هزینه مبارزه ، شناسایی فاکتورهای موثر بر خسارت و روشهای مختلف کاهش اثر خسارت اقدام گردید. یکی از مهمترین جنبه های مدیریت آفات نباتی تعیین ارتباط بین میزان آلودگی و خسارت اقتصادی است که جهت دستیابی به این مهم و بررسی و انتخاب کاراترین و موثرترین روش مبارزه به لحاظ اقتصادی در دو مرحله تحقیق انجام گرفت.در مرحله بررسی های پیمایشی، پس از انتخاب کشاورزان نمونه ، اطلاعات با ابزار پرسشنامه و مصاحبه با باغداران دو استان کرمان و بوشهر از حدود 120 باغدار انتخابی در هر استان و بازدیدهای فنی در طی دوره زراعی اخذ گردید.سپس با استفاده از روش تخمین تابع و آزمون های آماری میزان خسارت وارزیابی اقتصادی روشهای مختلف مبازه ، مورد بررسی قرارگرفت.نتایج نشان می دهد در بررسی همبستگی عوامل مدیریتی ،فیزیکی ،اقتصادی و اجتماعی با خسارت آفت مورد بررسی ،متغیرهای سن ، سابقه نخلکاری ،دسترسی به موقع به آفت کش ،رفتار دیگر نخلکاران بر تصمیم باغدار، در سطح 5 درصد معنی دار بوده است.در مصرف بهینه سموم در نخلستانهایی که مبارزه شیمیایی انجام دادند در دو استان کرمان و بوشهر بترتیب 28 و 32 درصد نخلکاران در ناحیه غیر اقتصادی بوده اند.درهر دو منطقه جایگزینی روش های مورد بررسی با روش های شیمیایی دارای توجیه اقتصادی نمی باشد. کلمات کلیدی: زنجرک خرما، خسارت اقتصادی،کنترل شیمیایی،کنترل تلفیقی،مدیریت