محمدمهدی پورسیاه بیدی
مهران نظری
بختیار عزیزی
حمید بیرانوندی
خشنود نورالهی
کامران نظرعلیزاده
حمید بساطی
عسگر جوزیان
بابک انتظاری
کاظم سیاوشی

به منظور دستیابی به پتانسیل عملکرد واقعی لاین های پیشرفته دیم حاصل از آزمایش های سازگاری که به مدت سه سال در ایستگاه های مختلف کشور و از جمله ایستگاه تحقیقات کشاورزی شیروان چرداول به اجرا درآمد، آزمایشی به صورت ‭On farm ‬و در شرایط دیم دردومنطقه استان ایلام، درشهرستان های (ایوان و سیروان) انجام شد. آزمایشصها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و با پنج لاین و رقم پیشرفته به همراه ارقام گچساران و محلی به عنوان شاهد جمعا با 7 تیمار مورد بررسی قرار گرفت. در طول دوره ی رشد و نمو از مهمترین صفات زراعی لاین ها یادداشت برداری به عمل آمد و در پایان پس از برداشت و تعیین عملکرد تیمارها، ابتدا برای هر منطقه، نتایج پس از تجزیه واریانس، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و میانگین تیمارها با استفاده از آزمون ‭LSD ‬مورد مقایسه قرار گرفت. درمنطقه ایوان از نظر عملکرد دانه، بین ژنوتیپ های مورد بررسی در سطح احتمال 5 درصد، اختلاف معنی دار آماری مشاهده گردید. حداکثر عملکرد مربوط به رقم گچساران و لاین‮‭7531‬ ‭ILL ‬بترتیب بامتوسط عملکرد ‮‭1313‬ و‮‭1308‬کیلوگرم وکمترین عملکرد مربوط به لاین ‭FLIP ‬‮‭9 96‬‭L ‬با متوسط عملکرد ‮‭1007‬کیلوگرم در هکتار بود و عملکرد رقم شاهد محلی نیز‮‭1060‬ کیلوگرم درهکتار بود. در منطقه کارزان اختلاف عملکرد دانه ژنوتیپصهای مورد بررسی از نظر آماری درسطح 1 درصد معنی دار بود. رقم گچساران و لاین‮‭7531‬ ‭ILL ‬بترتیب با متوسط عملکرد ‮‭1287‬ و ‮‭1285‬ کیلو گرم در هکتار، دارای بیشترین عملکرد وکمترین عملکرد مربوط به لاین ‭FLIP‬‮‭9 96‬‭L ‬بامتوسط عملکرد ‮‭897‬کیلوگرم درهکتاربود و عملکرد رقم شاهد محلی‮‭1035‬ کیلوگرم درهکتاربوده است. واژه های کلیدی: پیشرفته، عدس، دیم ، تجزیه واریانس ، خشکی