گزارش نام گذاری و آزادسازی لاین جدید گندم دوروم ‭(18-81-SORA/2PLATA12)DW ‬جهت کشت در اقلیم گرم و خشک جنوب کشور

لاین ‮‭81-18‬‭-DW ‬ژنوتیپی است با منشا مرکز بین المللی تحقیقات ذرت و گندم ‭(CIMMYT) ‬و با شجره ‭SORA/‬2‭*PLATA‬،‮‭12‬ ‭CD‬‮‭96587‬‭-G-‬1‭M-‬‮‭030‬‭Y-‬‮‭040‬‭PAP-‬‮‭040‬‭YRL-‬4‭H-‬1‭Y-‬0‭B ‬، که در سی و یکمین خزانه بین المللی مقایسه عملکرد گندم دوروم ویژه مناطق آبی (‮‭31‬‭th IDYN) ‬در سال زراعی ‮‭1378-79‬در3 ایستگاه تحقیقاتی گرم کشور( زابل، خرم آباد و اهواز) مورد ارزیابی قرار گرفت وبا میانگین عملکرد ‮‭4572‬کیلوگرم در هکتار به آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی سراسری سال زراعی ‮‭1379-80‬ راه یافت. در این مرحله نیز لاین مذکور با عملکرد ‮‭4678‬ کیلو گرم در هکتار به همراه تعداد ‮‭36‬ لاین دیگر انتخاب و به مرحله بعد ( آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته سراسری اقلیم گرم) وارد گردید. در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته که در سال زراعی ‮‭1380-81‬ اجرا شد، لاین مورد نظر با میانگین عملکرد ‮‭6885‬کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد رقم کرخه ( لاین ‭SHWA/MALD ) ‬با عملکرد ‮‭6248‬ کیلو گرم در هکتار برتری نشان داده و به آزمایش سازگاری و مقایسه عملکرد لاین های امید بخش گندم دوروم در اقلیم گرم ‭((ERDYT-W ‬راه یافت. در آزمایش ‭ERDYT-W ‬که برای دو سال زراعی ‮‭1381-82‬ و ‮‭1382-83‬ و در 5 ایستگاه تحقیقاتی مناطق گرم و خشک جنوب کشور شامل اهواز، داراب، دزفول، خرم آباد و زابل اجرا گردید، این لاین با میانگین عملکرد ‮‭6394‬ کیلوگرم در هکتار حدود چهار درصد برتر از شاهد کرخه (با عملکرد ‮‭6139‬کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج تجزیه پایداری نیز در دو سال و پنج منطقه نشان داد که لاین جدید دارای پایداری عملکرد دانه مطلوبی است. بررسی های متعدد کیفیت نیز حاکی از آن بود که از نظر کیفیت سمولینا، این لاین در گروه خوب قرار دارد. بطوریکه درصد پروتیین آن با میانگین ‮‭11/8‬ درصد در محدوده ‮‭10/6-13/15‬ درصد متغیر بود. بنا به دلایل فوق الذکر لاین ‮‭81-18‬‭-DW‬به عنوان لاین کاندیدا برای نامگذاری در فرآیند تکثیر بذر و بررسیهای تحقیقی- تطبیقی و تحقیقی-ترویجی قرارگرفت. بررسی های تحقیقی ترویجی و تحقیقی- تطبیقی در مزارع زارعین مناطق مختلف استانهای لرستان، سیستان و بلوچستان و کرمانشاه نیز برتری تقریبا"‮‭20‬ درصدی این لاین (با میانگین عملکرد ‮‭6541‬ کیلوگرم در هکتار) را در مناطق گرم نسبت به شاهد کرخه (با میانگین عملکرد ‮‭5486‬ کیلوگرم در هکتار) نشان داد. در کل با توجه به نتایج مطالعات انجام شده که نشان دهنده پتانسیل عملکرد بالا، سازگاری و پایداری عملکرد بالا، تحمل نسبتا خوب آن به گرمای آخر فصل و مقاومت به بیماری های زنگ زرد و زنگ قهوه ای می باشد، نامگذاری آن برای کشت در مناطق گرم کشور پیشنهاد می گردد.