گزارش نامگذاری و آزاد سازی لاین جدید جو آبی ‭4-82-MBS‬

لاین ‮‭82-4‬‭-MBS ‬با شجره ‭LB.Iran/Una ‬‮‭8271‬‭//Gloria"s"/Com"s"/‬3‭/Kavir ‬با شماره تلاقی ‮‭2870-2‬‭-B ‬حاصل از دورگ انجام شده در سال زراعی ‮‭1370-71‬ در ایستگاه تحقیقاتی ورامین می باشد. در این تلاقی لاین ‭LB.Iran/Una ‬‮‭8271‬‭//Gloria"s"/Com"s" ‬که خود در سالهای بعد (سال ‮‭1382‬) به عنوان رقم صحرا برای کشت در منطقه گرم شمال کشور نامگذاری گردید به عنوان پایه مادری و رقم کویر به عنوان پایه پدری استفاده شدند که هر دو رقم دارای سازگاری بالا در سطح گسترده ای از مناطق کشور می باشند. مراحل بررسی نسل F1 در سال ‮‭1371-72‬ و مراحل گزینش این لاین در نسلهای در حال تفکیک تا رسیدن به خلوص در سال های ‮‭1372-77‬ در مزرعه به نژادی غلات کرج و توسط محققین واحد به نژادی جو انجام گردیده است. در سال زراعی ‮‭1377-78‬ این لاین در ارزیابی مشاهده ای لاین های متحمل به شوری شامل ‮‭346‬ لاین و رقم که تحت تنش شوری در 9 ایستگاه اصفهان، کرمان، ورامین، گرگان، میاندوآب، یزد، اهواز، زابل و ورامین انجام شد بعنوان یکی از ‮‭130‬ لاین برتر آزمایش انتخاب شد. در سال زراعی ‮‭1378 -79‬ لاین ‮‭82-4‬‭-MBS ‬در 7 ایستگاه اصفهان، کرمان، اهواز، زابل، میاندوآب، نیشابور و یزد در آزمایش ارزیابی مشاهده ای به همراه ‮‭130‬ لاین متحمل به شوری جو مورد بررسی قرار گرفت و با میانگین عملکرد ‮‭3018‬ کیلوگرم در هکتار جزو لاینهای برتر آزمایش در ایستگاههای اصفهان و کرمان بود. در سال زراعی ‮‭1379 -80‬ لاین جدید در آزمایش ارزیابی مقدماتی تحمل به شوری ارقام و لاینهای جو در منطقه معتدل با عملکرد ‮‭4813‬ کیلو گرم در هکتار رتبه دوم آزمایش در دو ایستگاه اصفهان و یزد را به خود اختصاص داد. در سال زراعی ‮‭1380 -81‬ لاین ‮‭82-4‬‭-MBS ‬به همراه ‮‭19‬ ژنوتیپ دیگر در آزمایش بررسی صفات کمی ارقام و لاینهای جو متحمل به شوری در دو ایستگاه اصفهان و کرمان ‭(EC ‬مابین ‮‭8-12‬ دسی زیمنس) و در یک طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد کشت و بررسی قرار گرفت و در مجموع با میانگین عملکرد ‮‭5117‬ کیلو گرم در هکتار در مقایسه با شاهد های افضل (با عملکرد ‮‭3384‬ کیلوگرم در هکتار) و ریحان ‮‭03‬ (با عملکرد ‮‭4376‬ کیلوگرم در هکتار) به عنوان بهترین لاین مورد بررسی در این آزمایش شناخته شد. در سال زراعی ‮‭1381-82‬ لاین ‮‭82-4‬‭-MBS ‬به همراه 9 لاین و رقم دیگر شامل دو شاهد نصرت و والفجر در زمین های شور 6 ایستگاه تحقیقاتی اصفهان،کرمان، یزد، قم، گناباد و عباس آباد مشهد ‭(EC ‬مابین ‮‭8-12‬ دسی زیمنس) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در یک آزمایش سراسری مورد بررسی قرار گرفت و با میانگین عملکرد ‮‭5375‬ کیلوگرم در هکتار، میانگین رتبه ‮‭2/7‬ و نسبت عملکرد دانه به عملکرد کل آزمایش ‮‭113‬ دارای عملکرد و سازگاری بهتری نسبت به سایر لاین ها و هر دو شاهد آزمایش بود. با توجه به میانگین عملکرد و سایر خصوصیات زراعی مناسب در آزمایشات مقدماتی و پیشرفته، لاین ‮‭82-4‬‭-MBS ‬علاوه بر آزمایشات شوری، در اراضی لب شور ‭(EC ‬مابین ‮‭4-8‬ دسی زیمنس) چهار ایستگاه ورامین، بیرجند، کرمان و، یزد در آزماشات سازگاری مورد ارزیابی قرار گرفت و با میانگین عملکرد ‮‭5696‬ کیلوگرم در هکتار برتر از شاهدهای آزمایش یعنی رقم ریحان با ‮‭5136‬ کیلوگرم در هکتار (‮‭11‬ درصد) و نصرت با ‮‭4934‬ کیلوگرم در هکتار (‮‭15‬ درصد) بود. نتایج بررسیهای تحقیقی- تطبیقی و تحقیقی- ترویجی لاین ‮‭82-4‬‭-MBS ‬در چندین منطقه در استان های دارای تنش شوری در اقلیم معتدل نشان داد که لاین جدید در همه موارد دارای برتری معنی داری نسبت به شاهد های آزمایش بود. لاین ‮‭82-4‬‭-MBS ‬دارای تیپ رشد بینابینی یا فاکولتاتیو بوده و متوسط ارتفاع بوته آن در تحت شرایط نرمال ‮‭90‬ سانتی متر و در شرایط تنش شوری ‮‭65‬ سانتی متر است. طول دوره رشد آن متوسط و برابر رقم ریحان ‮‭03‬ ولی حدود ‮‭3-4‬ روز زودرس تر از رقم نصرت است. این لاین مقاوم به خوابیدگی، ریزش دانه و سنبله (شکنندگی محور سنبله) بوده و عکس العمل آن نسبت به بیماری های زنگ زرد، سفیدک پودری و لکه قهوه ای جو نیمه حساس است ولی در شرایط مناطق خشک حاشیه کویر حساسیت به هیچ یک از این بیماری ها مشاهده نشده است. این لاین دارای سنبله شش ردیفه بوده و ویژگی اساسی آن سازگاری در شرایط خشک مناطق شور و لب شور حاشیه کویر های لوت و نمک که اکثرا دارای اراضی کم بازده هستند می باشد. میانگین پروتیین این لاین ‮‭12‬ درصد است که نشان دهنده کیفیت خوب این لاین از نظر علوفه می باشد. با توجه به پتانسیل عملکرد بالا و سازگاری خوب لاین ‮‭82-4‬‭-MBS ‬به شرایط شوری آب و خاک در مناطق معتدل کشور نامگذاری این لاین جهت کشت در اراضی آبی شور و لب شور استانهای حاشیه کویر های نمک و لوت شامل استانهای اصفهان، یزد ، قم ، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، سمنان و نیز مناطقی از استان های مرکزی و تهران توصیه می گردد.