گزارش معرفی لاین جدید گندم ‭(SLVS2/PASTOR) ‬مناسب کاشت برای اقلیم گرم و خشک جنوب کشور

لاین ‮‭89-15‬‭-S ‬با شجره ‭CMSS‬‮‭98‬Y‮‭03489‬‭F-‬‮‭040‬‭M-‬‮‭0100‬‭M-‬‮‭040‬‭Y-‬‮‭020‬‭M-‬‮‭040‬‭SY-‬‮‭28‬‭M-‬0‭Y-‬0‭SY SLVS*‬2‭/PASTOR ‬، انتخاب شده از خزانه بین المللی ‮‭24‬‭SAWSN ‬دریافت شده از مرکز تحقیقات بین المللی ذرت و گندم ‭(CIMMYT) ‬است که در سال زراعی ‮‭86‬-،‮‭1385‬ به کشور وارد و در ایستگاه اهواز در شرایط قطع آبیاری در مرحله ظهور سنبله ارزیابی و گزینش گردید. لاین کاندید معرفی در سال ‮‭87‬-،‮‭1386‬ به آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت مقدماتی در شرایط تنش وارد و از عملکرد خوبی برخوردار بود. این لاین در آزمایش یکنواخت مقدماتی در شرایط بدون تنش هم که در سال ‮‭1387-88‬ در دو ایستگاه داراب و دزفول به همراه چهار شاهد چمران، افلاک،دز و لاین ‮‭78-11‬‭-S‬، اجرا گردید، وارد شد و بدلیل نمود مناسب در شرایط بدون تنش خشکی آخر فصل انتخاب شد. لاین در دست نامگذاری و آزادسازی در این آزمایش مقدماتی نسبت به میانگین شاهدها 9 درصد برتری عملکرد داشت و در بررسی ها نسبت به بیماری زنگ زرد هم که در دو ایستگاه زرقان و ساری انجام شد، واکنش مقاومت داشت. لاین در دست آزادسازی در سال زراعی ‮‭88‬-،‮‭1387‬ به آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته که در ایستگاههای اقلیم گرم و خشک جنوب کشور شامل داراب، دزفول و خرم آباد انجام گردید، وارد و با سه شاهد چمران، چمران 2 و لاین‮‭78-11‬‭-S‬، مورد مقایسه قرار گرفت. این لاین نسبت به دو شاهد چمران و لاین ‮‭78-11‬‭-S ‬، بترتیب 6 و ‮‭15‬ درصد برتری عملکرد داشت اما نسبت به رقم چمران ،2 برتری محسوسی نداشت. واکنش مقاومت لاین ‮‭89-15‬‭-S ‬، نسبت به بیماری زنگ زرد در ایستگاههای مشهد، اردبیل، زرقان و ساری و نمود زراعی مطلوب آن موجب شد تا این لاین به آزمایش یکنواخت سراسری اقلیم گرم و خشک جنوب که از سال زراعی ‮‭9138-90‬ به مدت دو سال زراعی و در شش ایستگاه اقلیم گرم و خشک جنوب کشور شامل ایستگاههای اهواز، داراب، زابل، ایرانشهر، خرم آباد و دزفول اجرا گردید، وارد شد. نتایج این آزمایش نشان داد که لاین جدید دارای عملکرد دانه بالا و پایداری عملکرد دانه در ایستگاههای مورد ارزیابی بوده و به عنوان لاین کاندید برای نامگذاری در فرآیند ازدیاد بذر و بررسیهای تحقیقی- تطبیقی و تحقیقی- ترویجی قرارگرفت. ارزیابی این لاین در خزانه بیماری زنگ زرد نشان داد که این لاین به زنگ زرد در مناطق با شدت بیماری بالا (زرقان، ساری، مشهد، کرج، مغان ، اسلام آباد، دزفول، بروجرد و اردبیل )، واکنش0‭-MS‬‮‭30‬داشت. لاین ‮‭89-15‬‭-S ‬در مرحله گیاه کامل نسبت به بیماری زنگ قهوه ای گندم در مناطق مورد ارزیابی (اردبیل، گرگان، ساری،بروجرد، دزفول و اهواز) دارای واکنش نیمه مقاوم تا نیمه حساس در شرایط مزرعه بود لاین جدید در طی دو سال بررسی در کلاردشت نسبت به نژاد محلی زنگ سیاه در شرایط مزرعه واکنش کاملا مقاوم داشت. ازریابی آن در کشور کنیا نسبت به نژاد ‭ug‬‮‭99‬ حاکی از واکنش نیمه مقاومت تا نیمه حساسیت نسبت به این نژاد بوده است از نظر کیفیت نانوایی بررسی های متعدد کیفی حاکی از آن بود که این لاین در گروه بسیار خوب قرار داشته و درصد پروتیین آن ‮‭12/1‬ درصد بود. بررسی های تحقیقی- ترویجی در مزارع زارعین اقلیم جنوب کشور نیز حاکی از برتری این رقم بود به طوری که نتایج یک آزمایش تحقیقی- ترویجی که در یک منطقه استان خوزستان انجام شد، نشان داد که لاین ‮‭89-15‬‭-S ‬، از لحاظ میانگین عملکرد نسبت به ارقام چمران و چمران ،2 شاهدهای آزمایش، بترتیب با میانگین عملکرد ‮‭1205‬ در برابر ‮‭7464‬ و ‮‭4435‬ کیلوگرم در هکتار 8 و ‮‭15‬ درصد برتری داشت. در مجموع با توجه به نتایج بررسی های انجام شده که نشان دهنده پتانسیل عملکرد دانه بالا، تحمل نسبتا خوب آن به گرمای آخر فصل، زودرسی نسبی، مقاومت قابل قبول به بیماری زنگ زرد و قهوه ای و ریزش دانه بود. این لاین، نامگذاری و معرفی آن برای کشت در مناطق گرم جنوب به خصوص مناطقی که فشار بیماری ها و به ویژه زنگ زرد در آن مناطق عامل محدود کننده می باشد ( مناطق شمالی استان خوزستان، مناطق جنوبی استان فارس، مناطق گرم استان های لرستان، کرمان و کرمانشاه) پیشنهاد می گردد.