حسین سردابی
حسین توکلی نکو
عباس پورمیدانی
مهدی ادنانی
محمدرضا مرادی

به منظور ارزیابی عملکرد صنعتی برخی گونهصها و پروونانسصهای اکالیپتوس، این زیر پروژه تحقیقاتی در ادامه فاز اول، طی سال های ‮‭1390‬ تا ‮‭1393‬ در مزرعه آزمایشی مربوطه واقع در ایستگاه تخلیه فاضلاب منطقه حصار سرخ در پنج کیلومتری شمال شرقی شهرستان قم اجرا گردید. مقایسه عملکرد و ثبت مشخصات کم ی و کیفی درختان در مزرعه آزمایشی، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. آبیاری با استفاده از فاضلاب، همزمان با دور آبیاری سایر درختان کاشته شده در فضای سبز ایستگاه انجام شد. درختان اکالیپتوس مورد ارزیابی شامل گونهصها و پروونانس هایی بود که در فاز اول اجرای طرح زندهصمانی و عملکرد بهتری داشتند و عبارت بودند از‭: E. camaldulensis Qom‬، ‭E. camaldulensis ‬‮‭41‬ ‭ch‬، ‭E. camaldulensis ‬‮‭41‬ ‭zh‬، ‭E. microtheca Qom‬، ‭ E. microtheca ‬،‮‭62‬ ‭E. rubida ‬‮‭166‬‭-sh ‬صفات رویشی و مورفولوژیکی از جمله ارتفاع، قطر تنه در محل برابر سینه، وضعیت شادابی و زنده مانی نهال ها و میزان آلودگی به آفات و بیماری ها، به تفکیک در طی سالصهای اجرای طرح اندازه گیری شد. به دلیل همیشه سبز بودن درختان اکالیپتوس، آماربرداری و ثبت صفات رویشی در تمام طول سال و در دو مرحله یکی اوایل پاییز (پس از سپری شدن تنش گرمایی تابستان) و دیگری اوایل بهار (پس از سپری شدن تنش سرمایی زمستان) صورت گرفت. تجزیه های مختلف آماری نظیر تجزیه واریانس، مقایسه میانگین صفات صورت گرفت و در نهایت سازگاری و عملکرد گونه ها در شرایط آزمایش معرفی گردید. در میان گونه های مورد بررسی ‭E. camaldulensis ‬بیشترین نسبت زنده مانی و اسقرار پس از کاشت، بیشترین رویش ارتفاعی و قطری را داشت و گونه ‭E. microtheca ‬در مرحله بعد قرار گرفت. البته نسبت قطر تنه به ارتفاع در مورد گونه ‭E. microtheca ‬بیشتر از ‭E. camaldulensis ‬بود که نشان می دهد این گونه در برابر خطرات بادشکن شدن مقاومت بیشتری خواهد داشت. واژه های کلیدی: زنده مانی، قطر، ارتفاع، رویش ارتفاعی، رویش قطری، نسبت ارتفاع به قطر