حسین سردابی
رضا کرمیان
داریوش مهدی فر
اسفندیار حسنی مقدم

اکالیپتوس از درختان عظیم و سریع الرشد اقیانوسیه می باشد و از این قاره به نقاط مختلف دنیا انتشار یافته و جنگل کاری های وسیعی از آن در هند و مراکش ایجاد شده است. نام علمی آن از دو واژه یونانی ‭eu ‬به معنای خوب و ‭kalypto ‬به معنای پنهان مشتق شده است. این درخت بیش از نیم قرن قبل به ایران وارد شده است و در مناطق جنوب کشور که محیط مناسبی برای رشد آن بوده کاشته و اکنون درختان کهن سال آن در فارس و برخی از استانهای دیگر مانند لرستان(منطقه ملاوی) دیده می شود. در آزمایشهای سازگاری گذشته در لرستان به علت عدم استفاده از اکوتیپهای مختلف یک گونه و احتمال عدم موفقیت اکوتیپ انحصاری مورد آزمایش، از معرفی گونه های سریع الرشد و صنعتی مهمی مانند ‭E. globulus‬، ‭E. grandis‬، ‭E. viminalis‬، ‭E. nitens‬، ‭ E. regnans‬، ‭E. saligna ‬و غیره صرفنظر شده است، بنابراین ضرورت انجام چنین طرح تحقیقاتی روشن می شود. جهت دستیابی به سازگار ترین گونه و پروونانس در استان لرستان، در زمینی به مساحت دو هکتار با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، گونه ها و پروونانس های ‭E.globulus ssp. bicostata‬، ‭E. globulus ssp. maidenii ‬،‭E .nitens‬،‭E.viminalis ‬، ‭camaldulensis var obtus E. ‬، ‭E. suggrandis ssp suggrandis ) ‬مورد مقایسه قرار گرفتند. پس از تجزیه و تحلیل آماری و مقایسه میانگین صفات تیمارها با استفاده از آزمون دانکن، تیمارهای ‭E. camaldulensis(spp obtus‬و ‭globulus(spp maidenii E. ‬و ‭E.viminalis ‬در سطح آماری یک درصد از نظر صفاتی چون رویش ارتفاعی و قطری، قطر یقه و قطر برابر با سینه نسبت به سایر تیمارها برتری نشان دادند. همچنین از نظر زنده مانی و مقاومت به سرمازدگی دو گونه ‭camaldulensis var. obtus E ‬و ‭E. suggrandis ssp. suggrandis‬برتر بودند.از نظر سطح تاج پوشش گونه های ‭camaldulensis var. obtus E‬، ‭E. suggrandis ssp. suggrandis ‬و‭E. globulus ssp. maidenii ‬نسبت به سایر گونه ها وضعیت بهتری از خود نشان دادند. واژه های کلیدی: زنده مانی، ارتفاع کل، قطر یقه، قطر برابر سینه، قطر تاج پوشش، رویش (ارتفاعی، قطری تنه و تاج پوشش)، مقاومت به سرما