سعید مهدوی فیض آبادی
مسعودرضا حبیبی
محمد مهدی برازنده
عباس فخریان روغنی
حسین حسینخانی

این بررسی به منظور تولید خمیرکاغذ کنگره ای از مغز و پوست دو رقم بومی (یزد) و وارداتی (آلمان) شاهدانه انجام شد. مقایسه بین ابعاد الیاف مغز و پوست دو رقم نشان داد که بین طول الیاف مغز دو رقم اختلاف معنی داری وجود ندارد، در حالی که این اختلاف بین پوست دو رقم معنی دار است. میانگین طول الیاف مغز ارقام بومی و وارداتی به ترتیب ‮‭0/62‬ و ‮‭0/60‬ میلی متر و برای پوست به ترتیب ‮‭1/85‬ و ‮‭2/26‬ میلی متر اندازه گیری شد. عوامل متغیر پخت شامل سه زمان پخت ،‮‭90 60‬ و ‮‭120‬ دقیقه، سه درصد ماده شیمیایی ،‮‭12 10‬ و ‮‭14‬ و درصد آنتراکینون ‮‭0/1‬ و صفر (بر مبنای وزن خشک ماده سلولزی) بودند. میانگین بازده بعد از الک رقم بومی به دلیل میانگین وازده کمتر، بیشتر از رقم وارداتی محاسبه شد. استفاده از آنتراکینون منجر به بهبود ویژگی های خمیرکاغذ شده است. خمیرکاغذ تهیه شده از کل ساقه (با پوست حدود ‮‭10‬%) از نظر بازده و عدد کاپا بین خمیرکاغذ تهیه شده از پوست یا مغز شاهدانه قرار می گیرد. تاثیر مقدار مختلف ماده شیمیایی مورد استفاده در پخت می تواند بر میانگین مقاومت های دو نوع کاغذ ساخته شده از دو رقم داخلی و وارداتی متفاوت باشد. مقاومت های کاغذ تهیه شده از کل ساقه تفاوت معنی داری به جز شاخص پاره شدن با کاغذ تهیه شده از مغز ندارد. مقایسه مقاومت های کاغذ کنگره ای ساخته شده با سوابق تحقیقاتی مشابه، نشان دهنده امکان تولید خمیرکاغذ کنگره ای با ویژگی های مناسب از مغز شاهدانه می باشد. واژه های کلیدی: شاهدانه، مغز، پوست، درصد ماده شیمیایی، خمیرکاغذ ‭NSSC‬، بازده پخت، عدد کاپا