منوچهر ترابی
حمید رضا سالمی
مختار میران زاده
مجید زیدی کوله پارچه
مرتضی خان احمدی

اکسیژن-آبیاری روشی است که در آن با استفاده از ونتوری، هوا به سامانه آبیاری قطره ای زیرسطحی تزریق می شود به طوری که ریشه گیاه آب وهوا را به طور هم زمان دریافت می کند. تفاوت فاحشی که در خواص فیزیکی آب وهوا وجود دارد باعث غیریکنواختی توزیع بده هوای قطره چکان ها و نیز عدم توزیع هوا در برخی از لوله های منشعب آبیاری (جریان ترجیحی هوا در فقط یک یا چند لوله) می شود. به منظور بهبود یکنواختی توزیع بده هوا، از افزودن دو نوع سرفکتنت غیریونی موسوم به ترایتون ایکس-‮‭100‬ و تویین ‮‭80‬ و سه نسبت اختلاط این دو بایکدیگر شامل 2 : ،‮‭1 1‬ : ،1 و ‮‭2 : 1‬ در آب آبیاری استفاده و نتایج باحالتی که جریان آب و هوا فاقد سرفکتنت بود، مقایسه شد. در غیاب سرفکتنت ها، ضریب یکنواختی توزیع کریستیانسن ‭(CUC) ‬برای بده هوای قطره چکان ها ‮‭67‬- درصد بود. میزان افزایش نسبی ‭CUC ‬در حالتی که از ترایتون ایکس-،‮‭100‬ تویین ،‮‭80‬ نسبت اختلاط 1:،‮‭1 2‬:،1 و ‮‭1:2‬ این سرفکتنت ها استفاده شده بود، به ترتیب ،‮‭211‬ ،‮‭162‬ ،‮‭213 210‬ و ‮‭206‬ درصد به دست آمد. بنابراین، استفاده از مخلوط سرفکتنت هایی که خواص برهم افزایی داشته باشند می تواند به نحو موثر و کارآمد باعث بهبود یکنواختی توزیع هوای قطره چکان ها بشود. همچنین، امکان بروز جریان ترجیحی برای سه نوع آرایش لوله های آبده شامل یک نوع انشعاب درخط و دو نوع انشعاب موازی، هرکدام در شرایط سه نوع شیب لوله آبده (‮‭30‬‭+ = S = -‬‮‭30‬ ، ‭S = ‬0 ، ‭S ) ‬و سه شدت تهویه آب آبیاری (،‮‭12‬ ،‮‭24‬ و ‮‭36‬ درصد) بررسی شد. در ‮‭30‬+، جریان ترجیحی حباب های هوا در هر سه نوع آرایش، مشاهده شد. افزایش شدت تهویه در آرایش هایی که انشعابات آن ها از نوع موازی بود، مانع از بروز جریان ترجیحی در لوله های آبده شد. همچنین، جریان ترجیحی در شیب صفر درجه و شدت تهویه ‮‭12‬ درصد در انشعاب درخط هم مشاهده شد. واژه های کلیدی: اکسیژن-آبیاری، جریان ترجیحی، سرفکتنت، یکنواختی توزیع، غلظت بحرانی میسل