رحیم مهرابی
محمد علی دهقان
الهام الا حسنی

بیماری لکه سوختگی گندم توسط ‭Bipolaris sorokiniana ‬ایجاد شده و در برخی از مناطق جهان به عنوان یکی از مهم ترین بیماری های گندم مطرح است. در این تحقیق از نمونه های جمع آوری شده از استان های مازندران و گلستان در مجموع تعداد ‮‭46‬ جدایه با موفقیت جدا، خالص و شناسایی گردید. آزمایش های بیماریزایی نیز نشان داد که عامل بیماری قادر به ایجاد علایم تیپیک لکهصسوختگی روی رقم حساس بولانی است. بررسی تنوع ژنتیکی قارچ عامل بیماری با استفاده از ‮‭17‬ نشانگر ‭ISSR ‬و ‭RAPD ‬نشان داد که از تعداد ‮‭179‬ باند تکثیر شده ‮‭98‬ باند آن چندشکل بودند. تجزیه خوشه ای داده های حاصل از الگوهای باندی نشان داد که جمعیت های این قارچ از تنوع بالایی برخوردار می باشند. همچنین ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های پیشرفته و امید بخش گندم در شرایط گلخانه ای و مزرعه ای نسبت به عامل بیماری لکه سوختگی انجام گردید. در شرایط گلخانه گیاهچه ها بر اساس روش رتبه دهی ‮‭1-5‬ و در شرایط مزرعه بر اساس روش دو رقمی ‮‭00-99‬ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج ارزیابی واکنش ژنوتیپ ها نسبت به این بیماری نشان داد که اکثر ژنوتیپ ها نیمه حساس تا حساس بوده و مقاومت قابل قبولی در برابر این بیماری از خود نشان ندادند. واژه های کلیدی: گندم- لکه سوختگی- ارزابی مقاومت- تنوع ژنتیکی