محسن اسماعیل زاده مقدم
غلامعباس لطفعلی آینه
حسین اکبری مقدم
خلیل محمودی
سیروس طهماسبی
محمود طبیب غفاری
منوچهر سیاح فر
سعید اسروش
حسین حموله
عید محمد شیروانی
علی اکبر صانعی نژاد
امید پودینه
مریم مرتضی قلی

به منظور مطالعه سازگاری لاین های امید بخش گندم تعداد‮‭30‬ لاین امید بخش به همراه دو رقم تجارتی (چمران و اچمران 2) مورد کشت در منطقه (به عنوان شاهد) بمدت دو سال زراعی (‮‭2139-49‬) در شش ایستگاه تحقیقاتی (زابل، اهواز، داراب، دزفول، ایرانشهر، خرم آباد) در قالب طرح آلفا لاتیس ‭(Alpha Lattice) ‬با چهار تکرار کشت گردید وبا کمک تجزیه واریانس ساده و مرکب بر روی عملکرد دانه اثرات اصلی ژنوتیپ، سال (زمان) و ایستگاه (مکان ) و اثرات متقابل بین این عوامل مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. بمنظور آزمون سازگاری و پایداری عملکرد لاین ها، با استفاده از میانگین عملکرد، میانگین رتبه و انحراف معیار میانگین رتبه عملکرد، عکس العمل لاین ها نسبت به شرایط مختلف محیطی بررسی و لاین های برتری که از پایداری عملکرد بیشتری برخوردار بودند با در نظر گرفتن سایر خصوصیات زراعی و واکنش به بیماریهای مهم اقلیم گرم جنوب جهت کشت در مناطق مزبور انتخاب شدند. کلیه لاین ها و ارقام این بررسی به طور جداگانه در خزانه زنگ نیز از لحاظ واکنش به امراض تحت شرایط مصنوعی سیستم مه پاش و تلقیح مصنوعی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. از جنبه واکنش لاین ها به سپتوریوز و زنگ قهوه ای نیز بررسی هایی انجام و لاین های متحمل تعیین گردیدند. با توجه به اینکه لاین های ‮‭92-19‬‭-S-‬‮‭11-92‬، ‭S-‬‮‭13-92‬ ، ‭S-‬‮‭17-92‬، ‭S ‬و ‮‭92-21‬‭-S ‬به ترتیب با میانگین عملکرد دانه ‮‭1096‬ ، ‮‭62‬،‮‭10‬ ،‮‭4941 6054‬ و ‮‭1866‬ کیلوگرم در هکتار برای دو سال و در ایستگاههای مورد بررسی، میانگین رتبه عملکرد (به ترتیب 1/،‮‭10/8 12‬ ، 3/،‮‭27/1 11‬ و ‮‭11/5‬) و انحراف معیار رتبه (به ترتیب ‮‭45‬/،‮‭12 9‬/،‮‭19 8‬/،‮‭7/24 9‬ و ‮‭9/29‬ کمتر و شاخص نسبت عملکرد بالاتر(به ترتیب ‮‭10‬،‮‭10 5‬،7 ،‮‭90 105‬ و ‮‭710‬) داشتند، دارای سازگاری عمومی و در نتیجه پایداری عملکرد دانه بهتری برخوردار بودند. انتخاب لاین ‮‭19‬ بدلیل زودرسی و بهره برداری از آن در سیستم های زراعی گندم- ذرت در بخش هایی از اقلیم گرم و خشک جنوب کشور انجام شد. بنابراین لاین های مورد اشاره با توجه به تحمل به بیماری زنگ زرد برای آزمایشات تحقیقی- تطبیقی و تحقیقی ترویجی قابل توصیه می باشند. واژه های کلیدی: : لاین های امید بخش، رتبه ، پایداری عملکرد دانه، گندم نان، تجزیه وتحلیل پایداری ‭AMMI