علی اصغر زینانلو
مهدی طاهری
کریم مصطفوی
عزیز عبدالهی

زیتون یکی از قدیمی ترین درختان میوه است که دارای قابلیت تکثیر رویشی است. این تحقیق به منظور بررسی قابلیت ریشه زایی ژنوتیپ های زیتون جمع آوری شده بومی در مقایسه با چند رقم تجاری در سال ‮‭1391-92‬ به اجرا درآمد. قلمه های نیمه چوبی برگ دار با تیمار ایندول بوتیریک اسید‭( IBA )‬با غلظت ‮‭3500‬ میلی گرم در لیتر در محیط گلخانه میست با بستر پرلیت کشت شدند. بعد از ‮‭70‬ روز قلمه ها از نظر درصد ریشه زایی، طول ریشه و تعداد ریشه مورد مقایسه قرار گرفتند. در بررسی اثر رقم بر درصد ریشه زایی نشان داد در سطح 1درصد دارای اثر کاملا معنی دار می باشد. از نظر درصد ریشه زایی کمترین درصد ریشه زایی ‮‭11‬ ژنوتیپ در محدوده ‮‭1-20‬ درصد ریشه زایی (خیلی کم) قرار داشت و هشت ژنوتیپ با داشتن بیش از ‮‭80‬درصد ریشه زایی در گروه با قابلیت ریشه زایی خیلی زیاد بود. به طوری که ژنوتیپ ‭az‬‮‭36‬، ‭az‬9 و فیشمی رودبار با ‮‭86/7‬ درصد، a‮‭14‬ و ‭az‬‮‭21‬ با ‮‭93/3‬درصد بیشترین درصد تشکیل ریشه را داشتند. اثر ژنوتیپ در سطح 1درصد بر تعداد و طول ریشه معنی دار بود. ژنوتیپ ‭Qg‬‮‭28‬ با ‮‭13/8‬ ریشه در هر قلمه بیشترین تعداد ریشه را داشت. رقم روغنی با ‮‭9/9‬ ،آربکین با ‮‭9/4‬ عدد ریشه بودند. در مقایسه میانگین اثر رقم بر طول ریشه بیشترین طول ریشه مربوط به ژنوتیپ ‭qg‬5 با ‮‭23/3‬ و ‭DD‬1 با ‮‭19/5‬سانتی متر بود. کلمات کلیدی: زیتون، ریشه زایی، ازدیاد، ژرم پلاسم، ایران