مختار میران زاده
حمیدرضا قزوینی
امین افضل
مهدی اکبری
فرهاد موسوی

آب یکی از اصلی ترین عوامل حیاتی گیاهان است. کمبود آب باعث کاهش کمیت و کیفیت محصول و در نهایت مرگ گیاه می شود. همچنین آب بیش از مقدار مورد نیاز هم باعث مشکلاتی از جمله کاهش بازده آب آبیاری، زهردار شدن اراضی، افزایش آفات و بیماری ها می شود. بنابراین تشخیص دقیق زمان آبیاری بر اساس زمان بهینه امری بسیار مهم است. اما در عین حال روشی دقیق برای تخمین دقیق و لحظه به لحظه ی میزان آب داخل گیاه وجود ندارد. روش متداول تعیین زمان آبیاری به صورت دوره ای بوده که همراه با خطای زیادی است. در واقع هدف از این تحقیق ارزیابی سنسور تشخیص زمان آبیاری بر اساس رطوبت خود گیاه، به طور لحظه به لحظه و بدون آسیب رسیدن به گیاه برای بهینه سازی مصرف آب و بکارگیری در سامانه های خودکار آبیاری بود. در این تحقیق برای ارزیابی حسگر تخمین رطوبت برگ از تغییرات ظرفیت خازنی همراه با یک سامانه الکترونیکی- کامپیوتری استفاده شد که قابلیت اتصال ‮‭64‬ حسگر مختلف (حسگر خازنی برگ، حسگر دما، رطوبت هوا و ...) و ثبت داده ها را داشت. تعدادی از این حسگرها به صورت ثابت روی برگ گیاه بادمجان قرار گرفتند. داده های مربوط به این حسگرها و همچنین حسگرهای عوامل محیطی توسط سامانه الکترونیکی- کامپیوتری به صورت شبانه روزی ثبت گردید. رطوبت خاک نیز به صورت روزانه اندازه گیری شد. در نهایت نمودارهای حاصل از ظرفیت خازنی حسگرهای برگ با مقایسه با عوامل دیگر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که حسگر خازنی برگ می تواند با دقت قابل قبولی زمان آبیاری، پژمردگی موقت و خشک شدن برگ ها را تشخیص دهند. این نتایج حاکی از آن است که زمان بهینه آبیاری را می توان با استفاده از نمودارها به دو روش واسنجی و نرمال کردن داده ها تشخیص داد. بااستفاده از این سنسورهامی توان از مصرف بی رویه آب جلوگیری نمود. همچنین این سنسورها می توانند نقش موثری در انجام آبیاری دقیق و اتوماسیون آبیاری ایفا نمایند. کلمات کلیدی: خسگر خازنی برگ،برنامه ریزی آبیاری، سنسور رطوبتی، آبیاری دقیق، اتوماسیون