علیرضا سلطانی تودشکی
مهدی اکبری
شکرالله آبسالان
حسین صدر قائن
حسین دهقانی سانیج

در سامانه های خ ردآبیاری، گرفتگی خروجی ها یا قطره چکان ها به عنوان مهمترین مشکل مطرح می باشد. این موضوع ضمن کاهش یکنواختی توزیع آب، باعث عدم کفایت آبیاری و ایجاد خسارت های مالی نیز می شود. عوامل موثر در انسداد قطره چکان ها را می توان به سه گروه عوامل فیزیکی، عوامل شیمیایی و عوامل بیولوژیکی تقسیم نمود. به منظور بررسی عملکرد و وضعیت گرفتگی انواع قطره چکان ها و لوله های دارای خروجی، در شرایط خوزستان و استفاده از آب رودخانه کارون، این طرح بصورت کرت های خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی، با مدیریت های آبیاری با و بدون اسیدشویی به عنوان عوامل اصلی و شش نوع خروجی به عنوان عوامل فرعی، و با سه تکرار در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام گرفت. نتایج نشان داد که نوع خروجی بیش از مدیریت اسید شویی بر میزان گرفتگی تاثیر داشت. در عین حال، مدیریت اسید شویی اثر قابل توجهی بر جلوگیری یا کاهش گرفتگی خروجی ها داشت. در میان خروجی های مورد استفاده در این طرح، نوع قطره چکان درخط کمترین گرفتگی را از خود نشان داد و لوله قطره چکان دار و قطره چکان های فرفره ای و زانویی شکل (نوع تنظیم کننده فشار)، واکنش مثبتی به تزریق اسید نشان دادند. اسید شویی مداوم یا متناوب باعث کاهش گرفتگی قطره چکانها شد عامل اصلی گرفتگی قطره چکانها ذرات فیزیکی و در مرحله بعد ترکیب رسوبات شیمیایی و بیولوژیکی بود.نتایج کلی نشان داد کهدر هر نوع قطره چکان حداکثر و حداقل گرفتگی به ترتیب در تیمار شاهد و اشیدشویی اتفاق افتاد. 2-کلمات کلیدی: آبیاری موضعی، گرفتگی قطره چکان ها، اسیدشویی، لوله قطره چکان دار