مسعود سلطانی نجف آبادی
محمد رضا شهسواری
عراز محمد نوری راد دوجی
محمد آقایی

چ ک ی ده به منظور ارزیابی مقدماتی هیبریدهای تهیه شده از تلاقی لاینهای رستورر با منشا داخلی و نیز فرانسوی با ‭A-Line ‬های ایرانی آزمایشی در سه منطقه کرج، اصفهان و گنبد در سال ‮‭1393‬ انجام شد. در این پروژه مجموعا‮‭26‬ هیبرید جدید به همراه هیبرید های قاسم، برزگر، فرخ و آذرگل به عنوان شاهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح لاتیس مستطیل 5 در 6 اجرا شد. در طول دوره رویش ازصفات طول دوره رویش، ارتفاع بوته و قطر طبق یادداشت برداری انجام شده و در نهایت عملکرد آنها محاسبه گردید. در کرج هیبرید های ‮‭1031‬ ‭A Line ‬‮‭156‬ ‭* R ‬و ‮‭41‬ ‭A Line ‬‮‭19‬ ‭* RN‬1 دارای عملکرد دانه بیشتر اما غیر معنی داری با هیبرید آذرگل بودند. با این حال روز تا رسیدگی فیزیولوژیک این دو هیبرید کمتر اما غیر معنی دار نسبت به هیبرید آذرگل بود. هیبرید ‮‭41‬ ‭A Line ‬‮‭19‬ ‭* RN‬1 ار نظر عملکرد برتری معنی داری نسبت به هیبرید فرخ داشت لیکن از نظر زمان رسیدگی با ان تفاوتی نداشت. در اصفهان هیبرید ‮‭19‬ ‭RF ‬‮‭52-81‬ ‭*CMS ‬عملکرد بالاتری از اذرگل داشت ولیکین طول دوره رویش ان کمتر از آذرگل بود. هیبرید ‭A Line ‬‮‭48‬ ‭* R‬‮‭1031‬ دارای کمترین طول دوره رویش بود اما از نظر عملکرد از هیبرید برزگر پر عملکرد تر بود. در گنبد هیبرید ‮‭81-112‬ ‭M ‬‮‭289‬ ‭* AF‬دارای بالاترین عملکرد بود. هر چند این برتری نسبت به اذرگل و فرخ معنی دار نبود اما طول دوره رویش آن از همه هیبرید های تجاری بیشتر بود. در مجموع سه آزمایش، هیبرید های ‮‭19‬ ‭A Line ‬‮‭1/1052‬ ‭* RN‬‮‭137 1‬، ‭A Line ‬‮‭2/456‬ ‭* RN‬‮‭39 1‬، ‭RF ‬‮‭52-81‬ ‭*CMS ‬‮‭19‬، ‭RF ‬‮‭58-81‬ ‭*CMS ‬و ‮‭81-112‬ ‭R ‬‮‭58‬ ‭* AF ‬دارای عملکرد بیشتر اما غیر معنی دار نسبت به فرخ و طول دوره رویش کمتر (غیر معنی دار) و یا مساوی ان بودند. این هیبرید ها از نظر ارتفاع بوته اغلب کوتاهتر از هیبرید پا کوتاه قاسم بودند. بنابراین به نظر میرسی انجام بررسی بیشتر روی این هیبرید ها در قالب آزمایشات سازگاری بتواند منجر به معرفی هیبرید هایی شود که ویژگی های شاخص سه هیبرید اذرگل (از حیث عملکرد)، فرخ (از حیث زود رسی) و قاسم (از حیث پا کوتاهی) را داشته باشند. واژه های کلیدی: آفتابگردان، هیبرید، مقایسه عملکرد