حمیدرضا شریفی
محمد دانشوری
سهراب بهرامی
محمد احمدی
حسین اکبری
امیر یزدان سپاس

به منظور دستیابی به ارقام گندم پر محصول و واجد خصوصیات زراعی مطلوب در شرایط خشکی انتهای فصل، پنج لاین امید بخشگندم منطقه سرد کشور (‮‭90-11‬‭-CD-‬‮‭10-89‬، ‭CD-‬‮‭11-89‬، ‭CD-‬‮‭15-89‬، ‭CD ‬و ‮‭90-12‬‭-CD) ‬و 2 رقم شاهد (زارع و میهن)در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزارع مناطق جلگه رخ تربت حیدریه و قوچان در سال زراعی ‮‭1392-93‬ مورد ارزیابی و مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین لاین های مورد بررسی تفاوت معنی داری برای عملکرد دانه وجود نداشت، هر چند لاین های ‮‭90-11‬‭-CD ‬و ‮‭90-12‬‭-CD‬به ترتیب با عملکرد دانه ‮‭3723‬ و ‮‭3715‬کیلوگرم در هکتار بالاترین تولید را در مقایسه با شاهد های زارع (‮‭3164‬ کیلوگرم در هکتار) و میهن (‮‭3169‬ کیلوگرم در هکتار) داشتند. عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت ارقام و لاین های مورد بررسی نیز تفاوت معنی داری ( بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح %5) نداشت. اختلاف بین ارقام و لاین های مورد بررسی از نظر ارتفاع بوته و تعداد سنبله در متر مربع د ر سطح %،1 تعداد دانه در سنبله در سطح %5 و وزن هزار دانه در سطح %‮‭10‬ ( بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن) معنی دار بود.چنین به نظر می رسد که عملکرد بالاتر دو لاین ، ‮‭90-11‬‭-CD ‬و ‮‭90-12‬‭-CD ‬عمدتا در ارتباط با سنبله سنگین تر این ارقام در شرایط خشکی انتهای فصل قابل توجیه باشد. با توجه به عملکرد دانه بالاتر این دو لاین، می بایست بر روی آنها طرحهای تحقیقی ترویجی انجام داد. واژه های کلیدی:گندم نان، خصوصیات زراعی، عملکرد دانه، خشکی انتهای فصل