بررسی بیواکولوژی زنجره مو ‭(.Psalmocharias alhageos (Kol ‬در شرایط صحرایی

زنجره مو ‭Psalmocharias alhageos (Kol.) ‬از آفات مهم درختان انگور در کشور و استان همدان بشمار می رود. لازمه برنامه مدیریت تلفیقی ، آگاهی از بیولوژی، اکولوژی، آس تانه زیان اقتصادی و تغییرات جمعیت آفت می باش د. در این بررسی دو باغ انگور آلوده به زنجره مو (روستاهای بابارییس و میشن) با بافت خاک متفاوت و یک باغ بدون آلودگی انتخاب شد. به منظور بررسی بیولوژی آفت، تعداد ‮‭15‬ درخت مو یکسان در باغ انگور بدون آلودگی با قفس توری به ابعاد ‮‭1/5‬ا1ا1 متر پوشانده و در هر قفس پنج جفت زنجره نر و ماده رها سازی و مراحل مختلف رشدی حشره از نظر زمان و دوره تخم ریزی، تفریخ تخم ها، طول عمر حشرات بالغ و تاریخ ظهور پوره ها بررسی شد. در باغهای انتخاب شده دیگر نیز تاریخ ظهور ، اوج و نوسانات جمعیت و میزان آلودگی بر اساس شمارش پوسته های پورگی و سوراخ خروجی پوره ها بررسی شدند. نتایج بررسی قفس ها نشان داد، عمر حشرات ماده، بدون در نظر گرفتن زمان سپری شده قبل از شکار آنها در طبیعت ‮‭11‬ روز و طول دوره تفریخ تخم ها نیز حدود یک ماه و اولین تاریخ خروج پوره های بالغ از خاک در سال چهارم و نیمه اول مرداد ماه تعیین گردید. بنابراین زنجره مو هر چهار سال قادر به ایجاد یک نسل در منطقه می باشد. نتایج بررسی های انجام شده در باغ های انتخابی در دو منطقه نشان داد، پرواز زنجره های بالغ از اواخر خرداد شروع و تا اواخر مرداد ماه ادامه دارد و اوج خروج پوره ها از خاک اوایل مرداد ماه تعیین گردید. باغ روستای میشن با بافت خاک نسبتا سبک ‭Loumy Sand ‬دارای آلودگی کمتر و در باغ روستای بابارییس و جوراب با بافت خاک نسبتا سنگین ‭Clay Loum ‬آلودگی بیشتر بود. بنابراین در برنامه مدیریت تلفیقی آفت، بافت خاک به عنوان یک عامل مهم و تاثیر گذار در میزان فعالیت، تراکم جمعیت و شدت خسارت زایی زنجره ها باید مد نظر قرار گیرد. نتایج بررسی تاثیر پارامترهای آب و هوایی بر روی بیولوژی آفت نشان داد هنگاهی که دمای هوا و دمای عمق ‮‭30‬ سانتیمتری خاک در نیمه اول مرداد در منطقه به بیشترین میزان یعنی ‮‭34‬ درجه سانتیگراد رسید خروج پوره ها نیز به اوج خود رسید. همچنین نتایج بررسی مطابقت مجموع روز درجه شد انگور یا ‭GDD ‬با روند فعالیت پوره های زنجره مو را نشان داد، هنگامی که روز درجه شد انگور بر اساس جمع بندی درجه حرارت های مثبت بیشتر از آستانه در نیمه اول خرداد ماه به حدود ‮‭408‬ درجه سانتیگراد رسید، خروج پوره ها از خاک شروع و در نیمه اول مرداد ماه و زمانی که روز درجه به حدود ‮‭1342‬ درجه سانتیگراد بود خروج پوره ها به اوج خود رسید. اوج خروج پوره ها از خاک دارای رابطه مستقیم با میزان تبخیر و رابطه معکوس با درصد رطوبت نسبی هوا بود. در بررسی نتایج پارازیتیسم تخم ها یک گونه زنبور پارازیت از خانواده ‭Trichogrammatidae ‬مشاهده و شناسایی گردید. میزان پارازیتیسم تخم ها در منطقه بابارییس و میشن به ترتیب ‮‭1/16‬ و ‮‭0/78‬ درصد بود. واژه های کلیدی: بیولوژی، اکولوژی، زنجره مو، ‭Psalmocharias alhageos‬، درخت انگور.