جمال الدین پورپیغمبر
محمدجعفر آقایی
جواد مظفری

در این تحقیق از ‮‭91‬ سایت در منطقه الموت قزوین به منظور پایش حضور خویشاوندان وحشی گندم بازدید به عمل آمد. مختصات جغرافیایی محل به همراه اطلاعات گونه های ‭Aegilops columnaris Ae. crassa Ae. cylindrica - Ae. tauschii - Ae. triuncialis - Ae. umbellulata ‬و ‭Triticum boeoticum ‬بررسی و یادداشت برداری شد. پس از تهیه نقشه های سایت های بازدید و نقشه پراکنش هر کدام از گونه ها و آماده سازی نقشه های کلاس بندی ارتفاع منطقه، کلاس بندی شیب منطقه و کلاس بندی جهت شیب، از کراس نقشه های پراکنش با نقشه های موضوعی ، وضعیت رویش گونه ها در مکانهای اکوجغرافیایی متفاوت بدست آمد. نتایج نشاندهنده وفور بالای گونه ‭Ae. triuncialis (‬مشاهده در ‮‭72‬ سایت ) میباشد. این گیاه تقریبا در تمام شرایط محیطی دیده شد‭. Ae. tauschii ‬با فراوانی متوسط (مشاهده در ‮‭30‬ سایت) در ارتفاعات میانی با شیب های تند شمالی مشاهده گردید. گونه ‭Ae.columnaris ‬گیاه کمیابی (مشاهده در 5 سایت ) است. که ارتفاعات میانی با شیب زیاد یافت میشود. وضعیت گونه ‭Ae. crassa ‬اندکی (مشاهده در 9 سایت ) بهتر است. با فراوانی بهتری گونه ‭Ae. cylindrica (‬مشاهده در ‮‭25‬ سایت ) میباشد. از نتایج چنین بر می آید یافتن این گیاه در ارتفاعات بالاتر و اراضی شیب دار سهلتر است. در مناطق غربی تر و شمالی تر منطقه ‭Ae. umbellulata ‬با سهولت کمتر دسترسی(مشاهده در ‮‭17‬ سایت ) قرار دارد. اراضی نسبتا کم ارتفاع با شیب های جنوبی مکان مناسب تری برای رشد این گیاه است. آخرین گونه مورد بررسی بر خلاف تمامی موارد پیشین که از جنس آجیلوپس بودند گیاهی از جنس گندم است‭. Triticum boeoticum ‬با فراونی نسبتا کم (مشاهده در‮‭20‬ سایت ) اراضی با شیب نسبتا بالا و تا حدودی مرتفع را برای زندگی مناسب تر یافته است. نهایتا نقشه های موضوعی تهیه شده می تواند علاوه بر جمع آوری های تکمیلی آینده، در پایش زیست گاه-های این گیاهان مورد استفاده قرار گیرد.