بررسی امکان پرورش بچه ماهی سی باس آسیایی‭Asian Sea bass, lates calcarifer ‬در استخرهای خاکی مزارع پرورش ماهی منطقه گواتر

تحقیق حاضر به منظور بررسی امکان پرورش بچه ماهیان سی باس آسیایی‭Asian Sea bass‬، ‭lates calcarifer ‬در استخر های خاکی آب شور مزارع پرورش میگوی منطقه گواتر انجام شد. بدین منظور، تعداد ‮‭3000‬ بچه ماهی سی بس آسیایی با وزن ‮‭1-2‬ گرم از بخش خصوصی (مجتمع تکثیر ماهیان دریایی-بوشهر) در اوایل خرداد ماه سال ‮‭1391‬ خریداری و به کارگاه تکثیر مرکز تحقیقات شیلاتی آبهای دور منتقل شدند. عملیات پرورش در دو مرحله انجام شد. مرحله اول (فاز نرسری): در این مرحله ماهیان به مدت مدت 1 ماه از اول خرداد ماه تا اول تیر در کارگاه تکثیر نرسری و بعد از آن، پس از آماده سازی و آبگیری استخرهای خاکی منطقه گواتر بچه ماهیان با وزن میانگین وزنی ‮‭11/05 1/5‬ گرم به این منطقه منتقل و در در سه استخر خاکی ‮‭1800‬ متر مربعی با تراکم ‮‭4.0‬ عدد بچه ماهی در هر متر مربع ذخیره سازی شدند. درطول مدت 6 ماه پرواربندی، تغذیه بچه ماهیان با استفاده از 5 نوع غذای فرموله قزل آلا شامل 3 ‭SFT‬1 ،‭FFT ‬1 ، ‭FFT ‬2 ، ‭GFT ‬1 ، ‭GFT ‬2 ، ‭GFT ‬بسته به مرحله رشد ماهی و تا حد اشتها انجام شد. در طول مدت 6 ماهه پرورش در استخرهای خاکی، تعویض آب 2 بار در هفته انجام و عوامل فیزیکو-شیمیایی آب از قبیل شوری، ‭PH ‬، دما و اکسیژن محلول به طور روزانه و میزان آمونیاک به صورت هفتگی اندازه گیری و ثبت شدند. در پایان فاز نرسری، میانگین وزن بدن، میانگین طول بدن و درصد بازماندگی محاسبه شدند. علاوه بر این در طول دوره پرواربندی فاکتورهای رشد (میانگین وزن ماهانه، درصد افزایش وزن ماهانه، درصد افزایش وزن ماهانه نسبت به وزن شروع پرواربندی)، ضریب تبدیل غذایی ماهانه، میانگین مصرف غذای ماهانه و همچنین در پایان فاز پرواربندی میانگین ضریب تبدیل غذا طی دوره پرواربندی، میزان کل مصرف غذا، میزان کل برداشت ماهی و درصد بازماندگی محاسبه شدند. طبق نتایج، میانگین وزن ماهیان در پایان فاز نرسری به طور معنی داری بالاتر از ابتدای این فاز بود (‮‭05.0‬‭> P) . ‬همچنین ‮‭66‬ درصد بازماندگی برای این دوره بدست آمد. در فاز پرواربندی میانگین وزن ماهانه و درصد افزایش وزن نسبت به وزن شروع پرواربندی به طور معنی داری افزایش یافتند (‮‭05.0‬‭> P) . ‬در این رابطه، میانگین وزن ماهانه از ‮‭31/4 4/7‬ گرم در تیر ماه به ‮‭252/1 30‬ گرم در آذر ماه و درصد افزایش وزن نسبت به وزن شروع پرواربندی از ‮‭185/4 19/5‬ در تیر ماه به ‮‭2191 642‬ درصد در آذر ماه افزایش یافتند. در مقابل، درصد افزایش وزن ماهانه روند نزولی را طی دوره پرواربندی از تیر ماه (‮‭185/4 19/5‬) تا آذر ماه (‮‭18/1 5/5‬) نشان داد (‮‭05.0‬‭> P). ‬شاخص ضریب تبدیل غذایی در مدت تیر ماه (‮‭1/04 0/1‬) تا مهرماه(‮‭1/57 0/18‬) تغییر معنی داری نداشت ولی طی ماه های آبان (‮‭5/7 0/2‬) و آذر (‮‭4/5 0/25‬) به طور معنی داری افزایش یافت (‮‭05.0‬‭> P). ‬مقادیر غذای مصرفی از تیر ماه (‮‭38/3 6/5‬ کیلوگرم) تا مهر ماه (‮‭144/3 15/7‬کیلوگرم) روند افزایشی داشتند ولی در آبان ماه (‮‭115/2 10/3‬ کیلوگرم) کاهش یافته و در آذر ماه (‮‭160/9 14/1‬ کیلوگرم) دوباره افزایش نشان داد (‮‭05.0‬‭> P). ‬میزان بازماندگی دوره پرواربندی ‮‭65‬ درصد محاسبه شد. همچنین میانگین ضریب تبدیل غذایی، میزان کل مصرف غذا طی مدت پرواربندی و میزان کل برداشت ماهی به ترتیب ‮‭5 0/05‬/،‮‭630/5 2‬ کیلوگرم و ‮‭325‬ کیلوگرم ثبت شد. در کل، نتایج این تحقیق نشان داد که ماهی سی بس آسیایی در استخرهای خاکی با آب شور دریا رشد و درصد بازماندگی مناسبی داشته به طوریکه بچه ماهیان ‮‭11/05 1/5‬ گرمی در مدت 6 ماه به اندازه بازاری می رسند. داده های میانگین ضریب تبدیل غذایی ماهانه نشان می دهد که این شاخص در ماه های گرم سال در حد قابل قبول بوده ولی در ماه های سرد سال این شاخص به صورت نامطلوب افزایش می یابد. بنابراین پرورش ماهیان سی بس با غذای فرموله قزل آلا در منطقه گواتر تنها در نیمه اول سال تا مهر ماه داری توجیه اقتصادی می باشد. در مجموع می توان بیان کرد که پتانسیل تولید تجاری ماهی سی بس آسیایی در مزارع خاکی آب شور وجود دارد. علاوه بر این با سورت بندی مناسب و تهیه غذای مخصوص این گونه می توان تولید در واحد سطح را به طور معنی داری افزایش داد. کلمات کلیدی‭: Lates calcarifer‬، سی بس آسیایی، پرورش، استخر خاکی، گواتر و چابهار