فرزاد افشاری
محمود عطاحسینی
محسن یاسایی
کمال شهبازی
صفرعلی صفوی
غلامحسین احمدی
عزت اله نباتی
محمود نصرالهی
صمد سرکاری
فربود ملک پور
ساسان رجایی
زهره حسن بیات

این پروژه تحقیقاتی به منظور پایش فاکتورهای بیماریزایی و تغییرات احتمالی عامل بیماری زنگ زرد گندم در 7 منطقه گندم خیز کشور در شرایط مزرعه به مدت دو سال اجرا گردید. در مجموع این پروژه شامل ‮‭45‬ لاین افتراقی و تکمیلی، که تعداد ‮‭26‬ ژنوتیپ آن حامل یک و یا چند ژن مقاومت به زنگ زرد و تعداد ‮‭13‬ لاین ایزوژنیک تکمیلی آووست به همراه شاهد حساس بولانی و تعدادی از ارقام تجاری مهم و جدید معرفی شده بود. یادداشت برداری در مرحله گیاه کامل و زمانی که برگ پرچم ظاهر شده و حداکثر آلودگی بر روی ارقام حساس دیده شد بر اساس تیپ و شدت آلودگی انجام گردید. بر اساس نتایج حاصله گیاهان با ژن های مقاومت ‭Yr‬،3 ‭Yr‬،5 ‭Yr‬،4 ،‭Yr‬،‮‭10‬ ‭Yr‬،‮‭15‬ ‭YrSD‬،‭YrND‬،‭YrSP ‬و ‭YrCV ‬در تمام مناطق مورد مطالعه و در طی دو سال اجرای این تحقیق مقاوم بودند. بیماریزایی برای گیاهان حامل ژن/های ،‭Yr‬،1 ‭Yr‬8 و‭YrSU ‬در تعداد محدودی از مناطق با حداقل بیماریزایی دیده شد. برای گیاهان حامل ژن/های ‭Yr‬،6 ‭Yr‬2 ، ‭Yr‬7 ‭Yr‬‮‭27 , Yr‬،9 و ‭YrA ‬در هر دو سال و اکثر مناطق بیماریزایی مشاهده شد که نشان دهنده غیر موثر بودن ژن های فوق در کشور میباشد. ارقام تجاری سیروان، پیشگام، پارسی، سیوند، مروارید، گنبد، اروم، میهن، زارع، نیک نژاد، آریا، بهرنگ، کرخه، یاواروس و ‭MV‬‮‭17‬ در تمام مناطق مورد بررسی و در طی دو سال این تحقیق مقاومت خوبی از خود نشان دادند. واژه های کلیدی: گندم، بیماری زنگ زرد، مقاومت، لاین های آیزوژنیک