محمد افشارنسب
خسرو آئین جمشید
بابک قائدنیا
وحید یگانه
عقیل دشتیان نسب
مریم میربخش
خلیل پذیر
عباسعلی زنده بودی
محمدرضا مهرابی
رضا بنادرخشان

ایمنی زیستی این گونه تعریف شده است .. مجموعه فعالیتهایی که احتمال معرفی عوامل بیماریزا و گسترش بعدی آن را از جایی به جای دیگر کاهش خواهد داد ... . اجزا اساسی برنامه ایمنی زیستی شامل روشهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکبوده که برای حفاظت کارگاههای مولد سازی از پیامدهای تمام بیماریهایی که احتمال خطر بالایی دارند، اجرا می شود. ایمنی زیستی کارآمد، نیازمند توجه به دامنه ای از فاکتورهاست، بعضی از این فاکتورهای خاص، بیماری هستند و بعضی دیگر نیستند. با توجه به تسهیلات اینگونه مراکز، بیماریهای مربوطه و مقدار ریسک مشاهده شده، سطوح و راهکارهای مختلفی برای ایمنی زیستی بکار گرفته می شود. سطح مناسب ایمنی زیستی بکار گرفته شده، بطورکلی تابعی از امکانات و هزینه نسبت به اثر بیماری بر عملیات تولید خواهد بود. مسیول یک واحد مراکز مولد سازی باید ریسک احتمالی ورود بیماری به محیط زیست طبیعی واحتمال برگشت پاتوژن به مراکز فوق را در نظر بگیرد.روندهای بهره برداری استاندارد، پروتکل کنترل کارگاههای مولدسازی را به صورت سند جامعی شرح می دهد و در این راستا هر مرحله یا فرآیند چرخه تولید را پوشش می دهد. این سند باید حاوی جزییات تمام نقاط کنترل بحرانی‭Critical Control Point (CCP) ‬باشد و چگونگی اجرای هر کار را برای کنترل مخاطرات مربوط به آن شرح دهد. وقتی پروتکلی برای بهره برداری کارگاههای مولدسازی ثبت می شود‭(Standard Operation Program)‬،‭SOP ‬باید به تمام کارکنان داده شود و یک کپی هم باید برای تمام کارگران در مکانهای قابل دسترس (ناهارخوری، اتاق کنفزانس و...) قرارگیرد. برای معرفی پروتکل و توضیح در مورد محتوای ‭ SOPs ‬نیز باید در جلسه ای محتوا و نکات شک برانگیز یا برداشتهای نادرست مطرح و برطرف شود. بدین ترتیب موقعیت خوبی فراهم میشود تا بتوان نیروی کارآمد مفید را در بین کارکنان شناسایی نمود.تمام توضیحات کار مدیریت مراکز مولد سازی و کارکنان باید شامل عباراتی در مورد اجرای ‭SOPs ‬و مقررات انضباطی در مورد رعایت قوانین باشد. در طرح کلان "کسب و انتقال دانش فنی برای تولید انبوه میگوی عاری از بیماری خاص در کشور و قطع وابستگی به محصولات خارجی" یکی از مهمترین موضوعات استقرار سیستم ایمنی زیستی در مرکز تولید میگو می باشد که باید به صورت دقیق نسبت به تنظیم ‭SOP‬و همچنین شناسایی نقاط بحرانی‭CCP ‬اقدام نمود. دراچرای این طرح نقاط بحرانی شناسایی و برای هر کدام از مراحل پایلوت تحقیقاتی میگوی عاری از بیماری دستورالعمل اجرایی برای آن تنظیم و اجرا گردیده و بصورت بسیار موثر نسبت به کاهش خطرات بالاخص در زمینه بروز بیماریها موثر و کارآمد بود. واژه های کلیدی: ایمنی زیستی، نقاط بحرانی، پروتکل استاندارد عملیات،بیماریها