اکبر شیری
مختارعلی عباسی
سیما ساورسفلی
محمود وطن خواه
محمدباقر صیادنژاد
شعله قربانی
محمد بابایی
غلامرضا ژیان

برآورد مولفه های واریانس-کوواریانس و پارامترهای ژنتیکی، ارزیابی روند ژنتیکی ایجاد شده در صفات تولیدی و تولیدمثلی و تعیین برنامه مناسب اصلاح نژاد برای گوسفندان نژاد قره گل اهدف این تحقیق بودند. برآورد مولفه های (کو)واریانس و پارامترهای ژنتیکی صفات رشد و تولیدمثل تحت مدل حیوانی به روش حداکثر درستنمایی محدود شده انجام گرفت. به منظور تعیین اهداف اصلاحی و ضرایب اقتصادی، تعداد 7 گله با ظرفیت ‮‭2900‬ راس میش مولد از گله های اصلاحی و مردمی پرورش یافته تحت سیستم پرورش غیر متمرکز در استان خراسان رضوی استفاده شد. 4 شاخص انتخاب که ترکیبات مختلفی از صفات وزن پشم، مجموع وزن بره های شیرگیری شده از هر میش در معرض آمیزش و وزن میش در هنگام جفت گیری بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از شبیه سازی کامپیوتری به روش تصادفی و به صورت چند صفتی، گله های ‮‭100‬ تا ‮‭300‬ راسی ایجاد شد و با تغییر نسبت قوچ از 2 درصد به ،‮‭6 4‬ و 8 درصد و تغییر در اجزا شاخص انتخاب، میزان تغییر در همخونی و ژنوتایپ کل طی ‮‭10‬ سال انتخاب بر اساس شاخص انتخاب مربوطه به دست آمد. مقدار وراثت پذیری صفات رشد و صفات تولید مثلی عمدتا پایین و کمتر از ‮‭0/10‬ بودند. مطالعه روندهای ژنتیکی حاکی از عدم بهبود ژنتیکی در صفات مورد مطالعه بود. ضرایب اقتصادی نسبی بر اساس گرایش حداکثر سود برای صفت وزن فروش بره حداکثر (‮‭22/97‬) و برای صفت وزن میش در هنگام جفت گیری حداقل (‮‭4/54‬-) بود. با افزایش اندازه گله، میزان هم خونی کاهش یافت و در عوض پیشرفت ژنتیکی و میزان پیشرفت اقتصادی افزایش یافت. در مقابل با افزایش تعداد قوچ، میانگین هم خونی کاهش یافت اما پیشرفت ژنتیکی و پیشرفت اقتصادی کاهش پیدا کردند. با توجه به نتایج، شاخص انتخاب کامل ‭(I‬4) که شامل صفت مجموع وزن بره های شیرگیری شده از هر میش در معرض آمیزش بود به عنوان شاخص انتخاب برتر برای نژاد قره گل معرفی شد. کلید واژه ها : گوسفند، پارامترهای ژنتیکی،ضرایب اقتصادی،شاخص انتخاب