حسن مداح عارفی
جلال فرامرزی
کیوان صفی خانی
رمضان کلوندی

طرح جمع آوری، شناسایی، ارزیابی وحفاظت بذر گیاهان مرتعی استان همدان به منظور تکمیل و تقویت بانک ژن گیاهی(فاز دوم) از سال ‮‭1384‬ تا ‮‭1387‬ به مدت چهار سال درمناطق مختلف استان همدان اجرا گردید. برای جمع آوری بذر گیاهان مرتعی، مناطق مختلف استان به حوزه های کاری متفاوتی تقسیم و هر سال در یکی از این مناطق در موعد مقرر کار جمع آوری بذر صورت گرفت. برخی اطلاعات از قبیل نام علمی گونه، محل جمع آوری، تاریخ جمع آوری، ویژگیهای رویشگاه از قبیل شیب، جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، اقلیم، متوسط درجه حرارت و بارندگی سالانه، ویژگیهای خاک، تیپ گیاهی و گونه های همراه بر اساس فرم اطلاعات جمع آوری نمونه بذر ثبت شدند. در طی مدت زمان اجرای طرح تعداد ‮‭57‬ نمونه(اکسشن) بذر جمع آوری گردید. نمونه های مذکور متعلق به 8 گونه، 8 جنس و3 تیره میباشند. نتایج حاصل نشان دادند که گیاهان خانواده گندمیان ‭(Poaceae ‬با 6 جنس، 6گونه و ‮‭52‬ نمونه) بیشترین میانگین نسبت ترکیب عددی را به خود اختصاص داده اند. بیشترین تعداد نمونه بذر به ترتیب مربوط به گونه های ‭Dactylis glomerata ‬،‭Poa bulbosa ‬با ‮‭14‬ نمونه، ‭Festuca ovina ‬با ‮‭10‬ نمونه و گونه ‭Stipa barbata ‬با 8 نمونه می باشند. کلمات کلیدی : استان همدان- ژرم پلاسم جمع آوری بذر- بانک ژن