عباس صلاحی اردکانی
زهرا تنهامعافی
عبدالخالق سیدی
محمد محرابی

از خاک مزارع و باغ ها با پوشش های گیاهی مختلف در مناطق مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد، شامل یاسوج، سی سخت و گچساران، دو گونه نماتد بیمارگر حشرات به نام های ‭Steinernema feltiae ‬و ‭Heterorhabditis bacteriophora ‬جداسازی و شناسایی گردید. جداساری نماتد از خاک به روش طعمه گذاری و با استفاده از لارو سن آخر پروانه موم خوار ‭(Galleria mellonella) ‬انجام شد. نتایج این تحقیقات نشان داد که فعالیت این نماتد ها و امکان جداسازی آن ها از خاک، در فصول خنک و سرد و لایه سطحی خاک (صفر تا ‮‭10‬ سانتی متر) بسیار بیشتر از فصول گرم سال و عمق ‮‭40-30‬ سانتی متری خاک است. تعداد نمونه های مثبت به نماتدهای بیمارگر حشرات در خاک های جمع آوری شده در سطح استان حدود یک درصد بود. بررسی تاثیر هر دو گونه نماتد جدا شده، روی مرگ ومیر لارو سن آخر آفت شب پره زمستانی ‭(Agrotis segetum) ‬در شرایط آزمایشگاه و گلدانی انجام شد. گونه ‭S. feltiae ‬در اعماق ‮‭10‬ و ‮‭20‬ سانتی متری خاک به ترتیب باعث مرگ ‮‭50‬ و ‮‭27/5‬ درصد از جمعیت لارو آفت گردید، در گونه ‭bacteriophora H. ‬درصد تلفات لاروها در همان اعماق، به ترتیب ‮‭37/5‬ و ‮‭15‬ درصد بود. کلمات کلیدی: نماتد، ‭EPN‬، کهگیلویه و بویراحمد