بررسی تاثیر عملیات عمرانی بر وقوع و یا تشدید سیلدر رودخانه های حوزه غرب قره سو

حوضه آبخیز غرب قره سو(خلیج گرگان)درحد فاصل شهرهای کردکوی تاگلوگاه که در برگیرنده هفت رودخانه به نامهای سرکلاته، باغو، سرمحله، گز،جفاکنده،نوکندهوگلوگاه است شامل دو بخش کوهستانی ودشتی می باشد.منطقه کوهستانی با شیب تندوبارندگی نسبتا زیادتولید رواناب قابل توجه درجهت دشت نموده که به دلیل احداث پلهایی با ظرفیت عبور جریانی کمتراز ظرفیت عبور رودخانه در مقطع پل، موجب تغییراتی درمقطع تعادلی جریان گشته واحتمال وقوع ویا تشدید سیل در رودخانه را به دنبال دارد. در این تحقیق به منظور ارزیابی اثر احداث پلهای مذکور مشخصات توپوگرافیک، فیزیوگرافیک وهیدرولوژیک حوضه های مورد مطالعه تعیین و با انجام بازدید های میدانی و نقشه برداری ازبازه های بالا دست پلهای احداث شده اطلاعات مورد نیاز نرم افزار هایی نظیر ‭SMADA ‬و‭Hec-Ras ‬جهت محاسبه سیلهایی با دوره برگشتهای 2 تا ‮‭50‬ سال و پروفیل سطح آب در بالادست هر پل فراهم گشت. مقایسه پروفیلهای محاسبه شده در دو حالت با و بدون پل در هر هفت رودخانه،افزایش سطح آب و تشدید سیل مربوط به بعضی از دوره برگشتها را در برخی از بازه ها، در حالت با پل نشان می دهد . به طور مثال سیلاب های ،‮‭25 2‬ و ‮‭50‬ ساله دراولین مقطع عرضی(مقطع عرضی ‮‭0/8‬)دربالادست پل بزرگراه گرگان به ساری در رودخانه گلوگاه باافزایش ترازسطح آب به میزان ‮‭47‬،‮‭78‬و‮‭101‬سانتیمترموجب تشدیدسیل شده انددرحالی که سیلاب های مذکوردرمقطع عرضی مشابه دربازه بالادست پل جاده قدیم رودخانه فوق الذکرعلی رغم ایجاد‮‭24‬،7و‮‭31‬ سانتیمترافزایش ترازسطح آب،بدلیل ارتفاع مناسب دیواره های رودخانه موجب وقوع ویاتشدیدسیل نشده اند. کلید واژه:پل،سیل، مهندسی رودخانه، پروفیل سطح آب، ‭Smada‬،‭Hec-Ras