عزیز شیخی گرجان
رسول مرزبان
علی محمدی پور
محسن افضلی
مریم کلانتری
آرزو یوسفی

بیدکلم یا شب پره پشت الماسی یکی از مهمترین آفات خانواده چلیپاییان (کروسیفر) در ایران است. کشاورزان ایران از انواع حشره کش های شیمیایی (بیش از ‮‭12‬ بار سمپاشی ) برای کنترل این آفت استفاده می کنند ولی در بیشتر مناطق آلوده با عدم کارایی آنها مواجه هستند. مسیله مهم در مورد کنترل شیمایی این آفت، نداشتن یک حشره کش شیمیایی ثبت شده به صورت رسمی علیه این آفت می باشد. به همین منظور سه فرآورده بیولوژیک ‭Bt (‬آنتاریوض یک کیلو در هکتار بل تیرولض یک کیلو در هکتار و بیولپض دو لیتر در هکتار) و سه حشره کش شیمیایی (هگزافلومورون یک لیتر در هکتار، ایندکساکارب ‮‭250‬میلی لیتر در هکتار و کلرفلوآزورون (آتابرونض ‭%SC‬‮‭10‬ ) در سه دز ‮‭700‬،‮‭500‬ و ‮‭1000‬ میلی لیتر در هکتار ) علیه بید کلم در سه منطقه مورد آزمایش قرار گرفت این آزمایش درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 9 تیمار و 4 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد حشره کش های شیمیایی آتابرون، ایندکساکارب و هگزافلومرون کارایی قابل قبولی دارند. به طوریکه حشره کش آتابرون ‮‭750‬ میلی لیتر در هکتار (با کارایی ‮‭58/3-78/3‬ %) حشره کش هگزافلومرون (‮‭8-73/2‬/%‮‭63‬) و ایندکساکارب ( ‮‭9-83‬/%‮‭70‬) از لحاظ کارایی تفاوت معنی داری با همدیگر ندارند. اما کارایی آتابرون ‮‭500‬ میلی لیتر در هکتار کمتر از بقیه تیمارها است. بررسی سه فرآورده تجاری ‭Bt ‬در سه منطقه نشان داد که هر سه فرآورده کارایی یکسانی با حشره کش های شیمیایی دارند. درصد کارایی دو فرآورده آنتاریو و بل تیرول با دز یک کیلوگرم در هکتار به ترتیب ‮‭57/9-82/5‬ % و ‮‭51/2-83‬ % بود و فرآورده بیولپ با دو لیتر در هکتار ‮‭2-83‬/%‮‭51‬ کارایی داشت. بنابراین حشره کش آتابرون با ‮‭750‬میلی لیتر در هکتار به عنوان حشره کش جدید به همراه ایندکساکارب و هگزافلومرون و سه فرآورده تجاری برای کنترل بید کلم می توان استفاده کرد. واژگان کلیدی: ایندوکساکارب، کلرفلوآزورون، هگزافلومورون، ایندکساکارب، فراروده های تجاری ‭Bt ‬و چلیپاییان