تاثیر روش های مختلف حاصل خیزی خاک بر عملکرد و اسانس گیاه دارویی مرزه

به منظور بهبود حاصل خیزی خاک و بررسی تاثیر روش های مختلف کوددهی بر عملکرد و اسانس گیاه دارویی مرزه ‭(Satureja hortensis L.) ‬تحقیقی در سال های زراعی ‮‭1388 -90‬ به مدت 3 سال در ایستگاه تحقیقاتی خجیر، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ‮‭19‬ تیمار در سه تکرار اجرا شد، نتایج حاصل از سال های آزمایش با استفاده از تجزیه مرکب مورد آزمون قرار گرفت. تیمارهای مورد بررسی شامل کودهای شیمیایی ‭(N‬‮‭50‬P‮‭40‬K‮‭50‬، N‮‭100‬P‮‭80‬K‮‭100‬ و N‮‭150‬P‮‭120‬K‮‭150‬)، کود دامی (،‮‭30 10‬ و ‮‭50‬ تن در هکتار)، تلفیق کود شیمیایی و دامی (‮‭50‬ ‭+N‬‮‭50‬P‮‭40‬K‮‭50‬ تن کود دامی، ‮‭30‬ ‭+N‬‮‭100‬P‮‭80‬K‮‭100‬ تن کود دامی و ‮‭10‬‭+N‬‮‭150‬P‮‭120‬K‮‭150‬ تن کود دامی)، کود بیولوژیک (کود نیتروکسین، بارور 2 و مخلوط هر دو کود بیولوژیک)، مخلوط کودهای بیولوژیک ‭+ N‬‮‭100‬P‮‭80‬K‮‭100‬، مخلوط کودهای بیولوژیک + ‮‭30‬ کود دامی در هکتار، اسید هیومیک، مخلوط اسید هیومیک ‭+ N‬‮‭100‬P‮‭80‬K‮‭100‬، مخلوط اسید هیومیک + ‮‭30‬ تن کود دامی و مخلوط اسید هیومیک + هر دو کود بیولوژیک در مقایسه با تیمار شاهد بود. طبق نتایج به دست آمده، اثر سال بر برخی ویژگی ها هم چون طول ریشه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، نسبت وزن خشک به تر اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، عملکرد بیوماس خشک اندام هوایی در هکتار، عملکرد اسانس در هکتار، عملکرد بذر و شاخص سطح برگ در سطح %1 معنی دار بود. تاثیر تیمارهای مختلف حاصل خیزی بر طول ریشه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی در بوته، وزن خشک برگ در بوته، نسبت وزن خشک به تر اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی بوته، درصد اسانس اندام هوایی، عملکرد بیوماس در هکتار، عملکرد اسانس، عملکرد بذر در هکتار و شاخص سطح برگ در سطح %1 معنی دار بود. بررسی میانگین سه ساله صفات نشان داد که بیش ترین طول ریشه با ‮‭13/2‬ سانتی متر، بیش ترین وزن خشک برگ با ‮‭14/4‬ گرم در بوته، بیش ترین وزن خشک اندام هوایی با ‮‭35/5‬ گرم در بوته، بیش ترین عملکرد بیوماس خشک با ‮‭1775‬ کیلوگرم در هکتار، بیش ترین عملکرد اسانس با ‮‭36/5‬ کیلوگرم در هکتار و بیش ترین شاخص سطح برگ با ‮‭0/642‬ در تیمار مصرف توام کودهای بیولوژیک ‭(Nitroxen+Barvar‬2) مشاهده گردید. بیش ترین ارتفاع بوته با ‮‭53/2‬ سانتی متر و بیش ترین تعداد شاخه های فرعی با ‮‭81‬ شاخه را تیمار ‭(N‬‮‭100‬P‮‭80‬K‮‭100‬) داشت. هم چنین بیش ترین درصد اسانس اندام هوایی با ‮‭2/16‬ درصد را تیمار اسید هیومیک + ‮‭30‬ تن کود دامی در هکتار و بیش ترین عملکرد بذر با ‮‭162/9‬ کیلوگرم در هکتار را تیمار (‮‭10‬‭)N‬‮‭150‬P‮‭120‬K‮‭150‬‭+Manure)) ‬و بیش ترین نسبت وزن خشک به تر اندام هوایی(‮‭0/43‬) تیمار ‮‭50‬ تن کود دامی به خود اختصاص دادند. کلمات کلیدی: گیاهان دارویی، اسید هیومیک، کود دامی، کود شیمیایی، میکروارگانیسم های تثبیت کننده نیتروژن و حل کننده فسفات، اسانس، مرزه