عیسی ارجی
حسین فریدونی
محمدرضا نائینی
رحمت اله غلامی
حسین شادمقدم
مرزبان نجفی

آزمایشی به منظور بررسی اثرات مواد بیولوژیک بر 2 رقم از ارقام زیتون داخلی به نامهای روغنی و زرد در باغ زیتون هلال احمر سرپل ذهاب و باغ زیتون فدک قم و همچنین ارقام کروناییکی و میشن در ایستگاه تحقیقات ورسن زیتون گرگان در یک آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار از سال ‮‭1389‬برای مدت دو سال به اجرا در آمد. تیمارها شامل مواد بیولوژیک آمینول فورته، فسنوترن، هیومی فورته، کادوستیم به صورت تکی و ترکیبی در مقایسه با تیمار شاهد در دو شرایط آبیاری کامل و کم آبیاری به میزان کاهش ‮‭30‬ درصدی آب آبیاری بعد از سخت شدن هسته بودند. صفات رویشی و زایشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که رشد شاخه در طی فصل برای شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی معنی دار بود و تحت تاثیر رقم و تیمارها معنی دار نشد. صفات مهم مانند وزن میوه تحت تیمارها در شرایط تنش در کلیه استانها در مقایسه با آبیاری کامل کاهش نشان داد. میزان عملکرد میوه در درخت همانند صفت وزن میوه در تیمارهای تحت تنش خشکی در مقایسه با درختان تحت تیمار آبیاری کامل در کلیه استانها کاهش نشان داد. درصد روغن در ماده خشک و تر تحت تاثیر شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی و همچنین رقم معنی دار شد و تحت تاثیر تیمارهای مواد بیولوژیک معنی دار نبود. کلمات کلیدی: زیتون، عملکرد، فراوردهصهای بیولوژیکی