محمدرضا هاشمی
محمدجواد آگاه
علی رضا پایدار
مسعود حیدرنژاد

اثر سطوح مختلف دانه کتان و کلزا در جیره مرغ های بومی استان فارس بر عملکرد تولیدی، خصوصیات تخم مرغ و ترکیب اسیدهای چرب زرده، در قالب یک طرح کامل تصادفی با ‮‭11‬ تیمار آزمایشیبررسی شد. تیمارهای آزمایشی شاملجیره های دارای 5 و ‮‭10‬ درصد دانه کتان، جیره های دارای ،‮‭10 5‬ و ‮‭15‬ درصد دانه کلزا، جیره دارای 5 درصد دانه کلزا و 5 درصد دانه کتان، جیره دارای 5 درصد دانه کلزا و ‮‭10‬ درصد دانه کتان، جیره دارای ‮‭10‬ درصد دانه کلزا و 5 درصد دانه کتان، جیره دارای ‮‭10‬درصد دانه کلزا و ‮‭10‬ درصد دانه کتان و جیره دارای ‮‭15‬ درصد دانه کلزا و ‮‭10‬ درصد دانه کتان بود.به هر یک از تیمارهای آزمایشی 3 تکرار و در هر تکرار ‮‭10‬ قطعه مرغ اختصاص داده شد. دو هفته به عنوان دوره عادت دهی مرغ ها به جیره های آزمایشیو 8 هفته به عنوان دوره آزمایش در نظرگرفته شد. مصرف غذا، وزن تخم مرغ و ضریب تبدیل خوراک به صورت هفتگی اندازه گیری شد. پس از 4 و 8 هفته از شروع آزمایش، ترکیب اسیدهای چرب زرده و صفات کیفی تخم مرغ (واحد هاو، ضخامت پوسته، استحکام پوسته و رنگ زرده) اندازه گیری شد.اثرجیره های آزمایشی بر مصرف غذا، وزن تخم مرغ و ضریب تبدیل، معنی دار بود. استفاده از دانه های کلزا و کتان، سبب کاهش شاخص رنگ زرده شد. تیمارهای آزمایشی اثر معنی داری بر سایر صفات کیفی تخم مرغ، نداشتند. مصرف دانه کتان در جیره، سبب افزایش معنی دار در مقدار کل اسیدهای چرب امگا 3 شد ولی مصرف دانه کلزا در جیره اثر معنی داری بر مقدار کل اسیدهای چرب امگا 3 نداشت. بااستفاده از دانه کتان، نسبت های مناسبی از اسیدهای چرب امگا 6 به امگا 3 مشاهده شد که بهترین نسبت، مربوط به جیره دارای ‮‭10‬ درصد دانه کتان بود. با مصرف دانه کلزا، تغییر معنی داری در نسبت اسیدهای چرب امگا 6 به امگا 3 مشاهده نشد. جیره دارای ‮‭15‬ درصد دانه کلزا، به طور معنی داری سبب کاهش مجموع اسیدهای چرب اشباع و افزایش اسیدهای چرب غیراشباع شد. باتوجه به نتایج، استفاده از جیره های دارای ‮‭10‬ و 5 درصد دانه کتان به منظور افزایش مقدار کل اسیدهای چرب امگا 3 و بهبود نسبت اسیدهای چرب امگا 6 به امگا 3 توصیه می شود. واژه های کلیدی: دانه کلزا، دانه کتان، مرغ بومی، عملکرد،خصوصیات تخم مرغ، اسید چرب.