بررسی علل و پراکنش پوسیدگی طوقه و ریشه ی توت فرنگی

پوسیدگی طوقه و ریشه توت فرنگی یکی از بیماری های مهم و محدود کننده ی تولید محصول توت فرنگی در دنیا به شمار می رود. برای شناسایی عوامل و تعیین پراکنش و شدت آلودگی بیماری در مزارع توت فرنگی استان های گلستان، مازندران و کردستان و گلخانه های استان تهران اقدام به نمونه برداری در سال های ‮‭1386-87‬ شد. قطعات کوچکی از بافت های طوقه و ریشه های پوسیده به محیط کشت های سیب زمینی-دکستروز-آگار ‭(PDA) ‬و آرد ذرت-آگار ‭(CMA) ‬انتقال داده شد. شناسایی جدایه های بدست آمده با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر صورت گرفت. آزمون بیماریزایی جدایه ها در شرایط گلخانه و با استفاده از روش تهیه اینوکلوم و آلوده سازی مصنوعی خاک استریل شده ی گلدان ها انجام شد. نتایج بررسی نشان داد بیماری در همه ی مزارع و گلخانه های مورد بررسی پراکنده است. در مجموع ‮‭411‬ جدایه قارچ شناسایی شد که در مزارع شامل ‭Alternaria sp‬، ‭Clonostachys sp‬، ‭Colletotrichum sp.‬، ‭Coniothyrium sp.‬، ‭Cylindrocarpon sp.‬، ‭Fusarium equiseti‬، ‭F. oxysporum‬، ‭F. proliferatum‬، ‭F. reticulatum‬، ‭F. scirpi‬، ‭ F. solani‬، ‭F. subglutinans‬، ‭Macrophomina phaseolina‬، ‭Pythium ultimum‬، ‭Pestalotiopsis longisetula‬، ‭Phytophthora sp.‬، ‭Rhizoctonia fragariae‬، ‭R. solani‬، ‭Verticillium albo-atrum ‬و ‭V. dahlia ‬و در گلخانه ها عبارت از ‭Clonostachys sp.‬، ‭F. oxysporum‬، ‭F. proliferatum‬، ‭F. solani‬، ‭R. fragariae‬، ‭R. solani ‬و ‭V. dahlia ‬بودند. براساس نتایج بدست آمده ‭R. fragariae ‬در مزارع استان های کردستان، مازندران و گلخانه های استان تهران و ‭ M. phaseolina ‬در مزارع استان گلستان بیشترین فراوانی را در بین قارچ ها داشتند. میانگین فراوانی بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه در مزارع کردستان، گلستان، مازندران و گلخانه های تهران به ترتیب ‮‭42‬/،‮‭83 7‬/،‮‭8/51 11‬ و ‮‭8/41‬ درصد برآورد گردید. با توجه به فراوانی و شدت بیماریزایی جدایه ها، قارچ های ‭F. oxyporum‬، ‭M. phaseolina‬،‭R. fragaria ‬، ‭F. solani‬، ‭R. solani‬، ‭P. ultimum‬، ‭F. proliferatum ‬و ‭V. dahlia ‬به ترتیب مهمترین عوامل بیماریزای پوسیدگی ریشه و طوقه توت فرنگی در ایران معرفی می شوند. واژه های کلیدی: توت فرنگی، بیمارگرهای خاکزاد، مازندران، گلستان، کردستان، تهران